Dirigent Viotti over Wagner: 'Je ziet veel noten, maar ik hoor kamermuziek'

Waarom wilde je hier en nu Wagner doen? "Ik heb gewacht tot ik het juiste huis vond waar ik vertrouwen heb en krijg om dit te doen. Je kunt niet zomaar als gast bij een operahuis aankloppen en Lohengrin doen. Het gaat ook om het respect voor deze bijna heilige materie. Het is een houding van nederigheid die je nodig hebt om deze muziek te kunnen brengen. En het gaat om vertrouwen, vertrouwen en nog eens vertrouwen. Het Nederlands Philharmonisch Orkest heeft deze muziek al zo vaak gespeeld, dus die kennen ze. Voor mij is dat een luxe. Ik hoef eigenlijk helemaal niet zo heel veel te doen."

Waar denk je aan als je een Wagner-partituur opent? "Je ziet heel veel noten, maar eigenlijk hoor ik kamermuziek. Als het publiek te veel hoort dan is het niet goed. Wat je wilt horen is een koor als één stem, die versmelt en mengt met die negentig mannen en vrouwen in de bak. Natuurlijk zit er bombastische muziek bij. Maar zelfs dat moet je transparant houden. Het is als een luid gezang in een kerk. Dat overstem je ook niet, want dan breken de ramen. Je moet deze muziek met ontzag benaderen."

Hoe is het om in een operahuis te komen waar iedereen eigen ideeën heeft over hoe je Wagner moet zingen? "Vooral als jonge dirigent die zijn eerste Wagner-opera doet ben ik altijd een beetje bang. Er is die karikatuur van Wagner-zangers die alleen maar luid en sterk kunnen zingen. Dit heb ik in mijn oren als ervaring toen ik zelf in het publiek zat. Laat het publiek maar zijn best doen om te luisteren. Het koor moet zijn best doen om zo zacht als mogelijk te zingen. Want neem nou de binnenkomst van Lohengrin. Daar staat hij, er is geen orkest. Het is stil en eenzaam. En hij mag een beetje voor zichzelf zingen. Wagner kan beangstigend zijn soms, maar ik wil het subtiel. Het is die kamermuzikale benadering die mij trekt. Je hebt transparantie nodig. Het is een uitdaging, want ik ben opzoek naar schoonheid. Ik kom er vanzelf, stap voor stap richting de première."

Wagners Lohengrin bij de Nationale Opera gaat op 11 november in première en is nog t/m 3 december te bezoeken. Kijk voor alle speeldata op de website