De musici van een van Nederlands jongste orkesten worden flink aan het werk gezet. In drie orkestwerken vlinderen ze tussen een romantisch pianoconcert, Béla Bartóks ‘Requiem’ (een van zijn laatste grote werken, en toegetreden tot het ijzeren repertoire) en Willem Pijpers Derde Symfonie. Die symfonie uit 1926 mag er zijn. De orkestbezetting met 110 musici benadert de orkestbezettingen van Mahler. Het sprankelende werk van amper een kwartier vertoont invloeden van Ravel, Poulenc en Milhaud. Gezapigheid was Pijper vreemd. Hij integreerde er allerlei exotische elementen in: Spaanse ritmes, het koloriet van folkloristische instrumenten als mandoline, tamboerijn en castagnetten en (George) gerswineske klanken - die toen in heel Europa maar vooral in de Franse muziek in de mode waren. Pijper ving het werk zelf in veelzeggende woorden: ‘Flectere si nequeo superos, Acheronta movebo’. Oftewel: Als je geen invloed hebt op de hemel, laat dan de hel losbreken.’ Allemaal heerlijke ingrediënten om een jong orkest mee te laten spelen.

Francis Poulenc en Igor Stravinsky kwamen uit verschillende muzikale werelden maar hun Gloria en Psalmensymfonie vertonen opvallende gelijkenissen. Beide grootschalige werken voor koor en orkest zijn afwisselend briljant, extravert, zelfs uitbundig, maar ook voorzien van verstilde, mystieke passages, wat voor adembenemende contrasten zorgt. Twee hoogtepunten uit het twintigste-eeuwse repertoire voor koor en orkest, en ook nog eens gedirigeerd door Peter Dijkstra, misschien wel de beste koordirigent van dit moment.

Hartstocht, liefdesverdriet en berusting lopen als een rode draad door dit programma. Bij Wagner loopt dat als vanzelf uit op een verzengend liefdesdrama: liefde tot in de dood, aangrijpend en huiveringwekkend, voor minder doet hij het niet. De altijd zoekende Mahler is menselijker, warmer en troostrijker. Tsjaikovski zoekt het meer in geheimzinnigheid en dubbele bodems. Hij componeerde zijn ‘Pathétique’ op basis van een plan ‘dat voor iedereen geheim moest blijven’. De ingrediënten: impulsieve hartstocht, een Russisch requiem, theatraliteit, onverholen neuroses, angsten en wanhoop. De symfonie eindigt berustend. De ongrijpbare Tsjaikovski was tevreden: ‘Ik beschouw het als het beste en meest openhartige werk uit mijn oeuvre.’