'Ik Jan Smeken' is een sprankelende roman over een nieuwe mens in een oude wereld. In 1517 sterft de Brusselse stadsdichter Jan Smeken. Historische feiten en zijn bewaard gebleven oeuvre vormen nu, vijfhonderd jaar later, de basis voor een prikkelende roman over deze avontuurlijke dichter en toneelvernieuwer op de drempel van de renaissance. Als heraut van een nieuwe tijd rammelt Jan Smeken aan de poorten van de macht. Hij kent de kracht van het woord en weet hoe hij de mensen moet mobiliseren. Zijn dromen krijgen vleugels als de drukpers in Brussel wordt geïntroduceerd. Ik Jan Smeken bevat talrijke passages uit het werk van Jan Smeken in een moderne, literaire vertaling. Geschreven door Rick de Leeuw en Remco Sleiderink.

Rick de Leeuw is zanger en schrijver. In 2007 publiceerde hij zijn vertaling van het ‘Sneeuwpoppengedicht’ van Jan Smeken. 

Remco Sleiderink is hoogleraar Middelnederlandse letterkunde aan de Universiteit Antwerpen en KU Leuven in Brussel. Hij ontdekte nieuwe bronnen over het leven van Jan Smeken.

In september 2015 werd het Helikon kwartet opgericht door Marlene Dijkstra en Marieke Kosters (viool), Lotus de Vries (altviool) en Renate Apperloo (cello). De leden van het kwartet ontmoetten elkaar onder andere in de Jong Talentklas van het Prins Claus Conservatorium in Groningen en in het JeugdOrkest Nederland, waar 3 van de 4 leden aanvoerders zijn geweest.

Foto: Emelie Schäfer

Vandaag staat in het teken van een iets andere benadering van "bij de actualiteiten" tekenen. Vanochtend reis ik naar de rechtbank van Amsterdam, een klein stukje met de tram hier vandaan. Ik meld me en mag bij een paar zittingen oefenen met tekenen. Bij een zitting vertelt de rechter aan de verdediging dat ik die niet zal publiceren, al was ik dat wel van plan. Dan loopt het zo dat precies die tekening mislukt. Veel te klein getekend, een advocate die niet lijkt. De andere zittingen werk ik meer op mijn gemak en er was ook eentje waar alles heel positief was (de gedaagde ging er duidelijk op vooruit, deed zijn best); dan werk ik ook veel rustiger dan wanneer een slachtoffer emotioneel vertelt wat een delict voor diegene betekent heeft.

Er valt me iets grappigs op over de wifi van de rechtbank. Mijn tweetje daarover ontploft vandaag en wordt uiteindelijk mijn meest gelikede tweet ooit.

Terug op de Torenkamer probeer ik mijn rechtbanktekeningen met een andere techniek (inkt) opnieuw uit te werken. Dat gaat best fijn! Ik ben nog redelijk nieuw in deze niche dus ben nog zoekende naar een eigen stem.

's Middags maak ik diverse schetsjes bij allerlei ingezonden suggesties voor cartoons (dank daarvoor!), maar het worden allemaal vrij zware onderwerpen. Ik besluit er eentje, over een nieuwsbericht van eerder deze week, uit te werken. Vanwege het karakter (kind dat de prostitutie in gedwongen werd) wordt dat meer een metaforische illustratie dan een cartoon. Je moet niet ten koste van álles grappig willen zijn.

's Avonds woon ik weer de uitzending bij, en teken de setting op. Ik gebruik een nieuw type stift waarvan ik dacht dat het lichtgeel zou zijn, maar die in combinatie met mijn zwarte balpen wat goudkleurig uitvalt. Past er goed bij.Morgenvroeg bel ik de rechtbank weer, besluit ik. Vandaag bleek dat morgenvroeg een spraakmakende zitting zou zijn, met Holleeder. Een buitenkans natuurlijk, om daarbij te mogen tekenen. Hopelijk komt hij opdagen; een lege stoel tekenen is niet zo interessant.

Toen Polaroid in 2008 zijn deuren sloot en stopte met de productie van de direct-klaar filmpjes, betekende dit voor velen het naderende einde van hun dromen. Regisseur Willem Baptist brengt met 'Instant Dreams' een ode aan dit populaire format.

De gepensioneerde chemicus Stephen Herchen verliet zijn gezin om het geheim van de verloren chemische formule te ontrafelen en de Duitse kunstenares Stefanie Schneider schiet in de Californische woestijn een van haar laatste fotosessies op originele Polaroidfoto’s. New York Magazine-redacteur Christopher Bonanos probeert met de laatste instant film de relatie met zijn zoontje te verbeteren en in Tokio ontdekt een Japans meisje juist opnieuw de magie van Polaroid. Instant Dreams is een epische, poëtische vertelling over vier mensen, wiens leven is verbonden door de fascinatie en liefde voor de ‘instant film’ van polaroid. In een visuele achtbaanrit vertelt de film hoe deze individuen elk op hun eigen manier de Instant Dream in leven houden.

Olga Pashchenko (Moskou, 1986) is een Russische klavecimbelspeler, pianofortespeler, organiste en pianiste. Olga Pashchenko studeerde aan het Moscow Tchaikovsky Conservatorium, piano bij professor Alexei Lubimov, en klavecimbel en pianoforte bij Olga Martynova, orgel bij Alexei Shmitov. In 2010 begon ze aan doctoraatsstudies onder de leiding van Alexei Lubimov. In 2011 begon ze aan de masteropleidingen pianoforte en klavecimbel aan het Conservatorium van Amsterdam bij Richard Egarr. Zij treedt op in Moskou en andere Russische steden, Wit-Rusland, Italië, Oostenrijk, België, Nederland, Frankrijk en Duitsland. Ook speelt Olga tijdens het Russische kamermuziekfestival 'Winteravonden aan de Amstel'.

Rustig sta ik op. Die hoofdpijn is gelukkig voorbij.Op social media komt een vreemd artikel van De Stentor voorbij; een ram bevruchtte tientallen schapen, terwijl men dacht dat de castratie gelukt was. Ik snap die ram wel. Ik probeer hem op een cartoony wijze te tekenen, samen met een "bewijs van castratie". Het experiment hier is met beperkte middelen een gifje te maken; animatie doet het ook altijd goed in de media. Ik teken verschillende frames, alsof de ram probeert te flirten met de kijker. Alleen, het omzetten naar een vloeiend gifje lukt met de beperkte hoeveelheid apps hier niet. Ik ben me wederom bewust van hoeveel ik normaliter mijn werk-pc gebruik.

Begin van de middag is er groot politiek nieuws: Roemer stapt op. Ik probeer mijn rode inkt uit (valt wat roze uit) om hem te tekenen terwijl hij kratten tomaten overhandigt aan Lilian Marijnissen en "houdoe" zegt. Dat werken op basis van actualiteiten zorgt ervoor dat ik snel wil leveren, snel inhaken terwijl het nieuws nog vers is, terwijl ik wellicht de compositie had kunnen verbeteren. Na elke tekening bekijk ik wat een volgende keer conceptueel er beter bij zou passen. Reflecteren en dat meenemen.

Een cartoon van gisteren mocht gepubliceerd worden op Joop (BNN/VARA). Of ik nog een foto van mijzelf heb voor erbij? Tijd voor een nieuw zelfportret dus. Vanwege de "roast of Giel Beelen" die eraan zit te komen, schets ik 's middags nog een idee uit, maar dat krijgt een hoog "Kuifje in Afrika"-gehalte en dat is zeker niet de kant waar ik op wil.

's Avonds bedenk ik me dat die waan van de dag wat stresserig werkt. Ik zoek op wat voor 'dag van de... ' het morgen is, en combineer dat met iets actueels. Op twee manieren werk ik dat uit. Maakt toch steeds veel verschil! 

Wederom veel mailen en bellen vandaag, maar toch aardig wat kunnen tekenen. In de uitzending geniet ik mee met de live muziek en mag ik vertellen hoe het ervoor staat. Morgen naar de rechtbank!

De Duitse celliste Raphaela Gromes (1991) begon op 4-jarige leeftijd met cellospelen. Momenteel studeert Raphaela bij Reinhard Latzko in Wenen. Bij de Deutscher Musikwettbewerb won ze de 1ste prijs. Raphaela soleerde met de Tsjechische Philharmonie o.l.v. Kent Nagano tijdens het Ingolstadt Summer Festival en met het Bonn Beethoven Orchestra o.l.v. Christoph Altstadt speelde ze het Celloconcert van Schumann. Raphaela’s vaste begeleider is pianist Julian Riem.

De Duitse pianist Julian Riem (1973) begon op 6-jarige leeftijd met pianospelen. Hij studeerde in München, Parijs en Basel. Julian was winnaar van Internationale Competities in Modena en Florence en Madrid. Hij is lid van het Munich Horn Trio en het Velit Quartet.

Joost de Vries (1983) is schrijver en journalist. Zijn werk verscheen onder meer in de Groene Amsterdammer, nrc.next en Das Magazin. Joost schreef twee romans: Clausewitz en De republiek. In 2014 werd De Republiek bekroond met de Gouden Boekenuil. Nu is zijn nieuwe boek Oude Meesters uit:

Het grootste drama van de broers Sieger en Edmund van Zeeland is dat ze in de verkeerde tijd zijn geboren. Edmund zou anderhalve eeuw geleden op zijn best zijn geweest, toen je nog in je eentje een continent kon veroveren of de bron van de Nijl kon ontdekken. Nu reist hij van cruiseschip naar vijfsterrenhotel, dromerig op zoek naar iets betekenisvols. Pas als hij een vage, geladen vriendschap aangaat met zijn broers al dan niet weggelopen vrouw Sarie, voelt hij zich verleid zich ergens aan te verbinden. Sieger leeft in zijn hoofd in de tijd dat de krant een Deftige Meneer was en journalisten nog vertrouwd werden. Net als zijn krant aan de zoveelste populariserende restyling begint, is hij de enige getuige van een aanslag op een Russische politicus: een scoop die zo groot is, dat hij hem met niemand wil delen. Ook als dat betekent dat hij alle veiligheidsdiensten en complotdenkers van Europa achter zich aan krijgt. Oude meesters schakelt speels van familiedrama naar satire, van thriller naar romance, terwijl zich een groots, enerverend verhaal ontvouwt over heerszucht en compassie, kennis en onvermogen, vertrouwen winnen en liefde verspelen, en over het privilege van mannen die ervan uitgaan dat de wereld zonder meer van hen is – en de vrouwen die het daar niet direct mee eens zijn.

Foto: Koen Hauser

Vandaag was een dag in grijstinten. Geen vijftig hoor, gelukkig. Aan de ene kant lukten de tekeningen die ik maakte aardig, heb ik in een fijne techniek kunnen werken, aan de andere kant was ik heel druk in mijn hoofd.

Begin van de middag maak ik een rondje door het park, waarin hier en daar nog (delen van) sneeuwpoppen staan. Even wat lopen, zeker in zo'n mooie omgeving, maakt mijn hoofd even leeg. Deze week is bedoeld om rustig aan een eigen project te kunnen werken, maar de praktijk suddert door. Vandaag heb ik meer gemaild en gebeld dan getekend. Niet helemaal de bedoeling. Een vervelend nog te maken telefoontje blijft in mijn achterhoofd hangen de rest van de dag. Ik neem me voor elke dag even een wandelingetje te maken.

Met stift maakte ik vanochtend mijn eerste cartoon van de dag, maar het ontbrak aan wat volume. Toen ik dezelfde compositie opnieuw deed maar dan met (met water aangelengde) inkt, lukt de plaat al beter. Ik krijg inspiratie om het rechtbanktekenen weer te willen oefenen. Misschien later deze week even op en neer naar de rechtbank?'s Middags zie ik een artikel van de Volkskrant langskomen. Weliswaar over sport, iets wat echt buiten mijn comfortzone ligt, maar ik kan me er iets visueels bij voorstellen. Die schaatser lukt ook aardig.  Tijdens de uitzending neem ik plaats op de achtergrond en teken ik een impressie op van de zaal en gasten. 

Met een beetje hoofdpijn, die zich tijdens de dag opbouwde, ga ik naar bed. Hopelijk is die morgen weg. Aan de muziek lag het vast niet; die was weer prachtig.

Rond 1372 kwam op het luisterrijke kasteel Santpoort Jan van Brederode ter wereld in de meest gezegende omstandigheden. Een kleine veertig jaar later sneuvelde hij roemloos, als ridderlijke huurling, in de fameuze Slag bij Azincourt. Nobel streven reconstrueert, als een historische detective, de loop van dit bizarre leven tot in verbluffende details.Hoe Jan tot tweemaal toe met een gigantisch Hollands leger de Zuiderzee overstak voor oorlog tegen Friesland. Hoe hij naar Ierland reisde om in een onderaardse grot het helse vagevuur van Sint Patricius te voelen. Zijn jaren in het klooster, waarin hij een sprankelende Middelnederlandse tekst schreef. Zijn pogingen om de gigantische erfenis van zijn echtgenote te verwerven, en hoe hij daarvoor zelfs deze Johanna uit haar eigen klooster ontvoerde... En hoe zijn naam door heel Europa roemrucht zou worden: tot in Parijs, waar men college gaf over zijn geval, en tot aan de Engelse koning Henry V.

Frits van Oostrom heeft de geschiedenis van Jan van Brederode, en heel de rijke wereld daaromheen, virtuoos gereconstrueerd en vervat in een meeslepend verhaal.

Frits van Oostrom (1953) is sinds 2002 universiteitshoogleraar te Utrecht. Daarvoor was hij hoogleraar oudere Nederlandse letterkunde te Leiden en gasthoogleraar aan Harvard University. Hij won zowel de AKO Literatuurprijs als de Spinozaprijs. Daarnaast was hij onder meer voorzitter van de commissie die de Canon van Nederland ontwierp en president van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen.Eerder verschenen van zijn hand Het woord van eer, Maerlants wereld en het tweeluik Stemmen op schrift en Wereld in woorden.

Nicolas van Poucke (Baarn, 1992) begon op zesjarige leeftijd met pianospelen. Hij studeerde o.a. bij Marlies van Gent, Henk Ekkel, David Kuyken en Jan Wijn. Ook genoot hij enkele lessen van Murray Perahia. Als solist treed Nicolas op in binnen en buitenland. Hij trad op in de meeste grote zalen van Nederland. Nicolas eindigte het hoogst in zijn leeftijdscategorie tijdens het YPF Nationaal Pianoconours 2010. Ook als kamermusicus is Nicolas actief. Samen met zijn zus Ella van Poucke organiseert hij de zeer succesvolle EllaNi kamermuziekserie in Amsterdam.

Een overvolle Intercity Direct, kramp in mijn schouders van het dragen van alle spullen, twee keer uitgegleden in Amsterdam, maar ik ben er. Ik word aan iedereen voorgesteld, krijg een rondje door het gebouw. Veel indrukken gelijk en wanneer ik later op de dag op eigen initiatief naar een bepaalde ruimte ga, verdwaal ik. Ach, het hoort erbij. Ik kan er wel om lachen.

Na het uitpakken schets ik gelijk een poppetje met mijn jas en tassen dat uitglijdt. Zo, nu hangt er tenminste iets aan de muur. De hele dag ben ik nog zoekende. Veel interessant nieuws buiten de sneeuwval is er niet. Misschien kan ik beter vijf verschillende uitwerkingen van één cartoonidee uitwerken in plaats van vijf verschillende cartoons per dag? Even eten. Lekkere curry van een zaakje om de hoek. Hondjes aaien in het park. De uitzending begint zo alweer. Fijne live pianomuziek. Ik mag wat vertellen en grapjes maken. Misschien toch wat meer de politieke kant op met mijn cartoons.

En de dag is alweer voorbij. Mochten jullie na dit niks meer van mij vernemen dan is het laddertje des doems naar de hoogslaper mij fataal geworden. Op hoop van zege!

Cees Dam brengt het boek 'Cees Dam. Over architectuur' uit.
Architectuur is volgens Cees Dam in eerste instantie een vak, een vak dat geleerd moet worden. Het kent een traditie en daar kan het niet van loskomen, hoezeer sommige architecten dat ook zouden willen. Architectuur is ook een kunst, een gebonden en vervuilde kunst. De architect moet alleen en intuïtief ideeën ontwikkelen (dat is de kunstkant van de architectuur), die later aan functionele en economische wetten aangepast moeten worden (en dat vervuilt of bindt de kunst). Ten slotte is architectuur ook herinnering, niet alleen voor architectuurcritici, die de voorlopers van het nieuwe vaak feilloos kunnen aanwijzen, maar juist ook voor het brede publiek. De architectuur moet hun dromen kunnen bevatten. Bovendien moet de architectuur verrassen. De architect moet daarom eerst orde scheppen, om deze daarna te ontregelen. 

Cees Dam (1932) heeft als architect en als hoogleraar en decaan van de faculteit Bouwkunde, TU Delft, talloze lezingen, artikelen en andere teksten gepubliceerd over architectuur. Dit boek biedt zijn meest fundamentele teksten over het vak van architectonisch ontwerpen, ontwerpend denken, de cultureelmaatschappelijke rol van architectuur en de positie van de architect.

Het Pneuma Duo bestaat uit pianisten Justyna Jarzab en Ineke Hellingman. Op donderdag 7 december 2017 speelt het duo een lunchconcert in de Leidse Kapelzaal. Op het programma staan suites voor piano à quatre mains van Debussy, Fauré en Ravel. Begonnen wordt met een uitvoering van de beroemde in 1889 gecomponeerde Petite Suite van Claude Debussy. Daarna volgt de Dolly Suite van Gabriel Fauré. Maurice Ravel tenslotte, staat op het programma met zijn uit vijf delen bestaande suite Ma mère l'oye.
De leden van het Pneuma Pianoduo studeerden aan het Rotterdams Conservatorium bij Jean-Bernard Pommier. Ook namen beiden les van de befaamde Engelse pianiste Imogen Cooper. Als duo treden Justyna Jarzab en Ineke Hellingman niet alleen in Nederland maar ook tijdens internationale festivals in Italië en Frankrijk op.