Bernard Haitink
Bernard Haitink, het Concertgebouworkest en Gustav Mahler vormen een drie-eenheid waarvan het aureool nooit verbleekt. Eredirigent Haitink, die ooit als chef-dirigent het orkest naar wereldniveau tilde, wordt onder meer geprezen om zijn vermogen als geen ander lange dramatische spanningsbogen te realiseren. En precies dat komt in de emotioneel geladen ‘vertellingen’ van Mahler van pas.

Mahlers Negende symfonie
Mahlers Negende symfonie leidde hij in de afgelopen halve eeuw verscheidene keren bij het Concertgebouworkest, met grote tussenpozen. Ditmaal is er nog meer te verwachten dan bij eerdere gelegenheden. Want juist deze symfonie – de laatste die Mahler voltooide – gedijt bij de ervaren hand van een gerijpt dirigent: in deze grandioze, tragische muziek blikt de componist terug op zijn leven.

Met Yannick Nézet-Séguin voor de laatste keer als chef-dirigent en met prima donna assoluta Joyce DiDonato als soliste viert het orkest haar honderdste verjaardag in een feestconcert. Vanuit de intimiteit van Händel en Mozart bouwt het programma op tot het dak eraf gaat met de verpletterende grandeur van Respighi’s Pini di Roma.

Nadat Sjostakovitsj zijn opera Lady Macbeth uit het district Mtsensk had geschreven en het al een paar maanden met succes werd uitgevoerd, verscheen er opeens een stuk in de partijkrant van Stalin dat de opera verschrikkelijk afkraakte (chaos). De geplande uitvoeringen werden uit het programma geschrapt en Sjostakovitsj werd als landverrader in de ban gedaan.

Als antwoord op deze gang van zaken componeerde hij zijn 5e symfonie. Het kreeg als ondertitel mee: "Het antwoord van een Sovjetkunstenaar op terechte kritiek". De Sovjet-leiders waren verbaasd. Dit was precies de muziek die ze wilden horen. Sjostakovitsj werd weer gerehabiliteerd. Sjostakovitsj had de symfonie echter niet voor Stalin maar voor het Russische volk geschreven. In de symfonie zitten dissonanten en schrille thema's die eerst rustig en ordelijk zijn maar steeds onrustiger worden en in wanorde uitbreken.

Stalin was blij met deze symfonie. Dit komt doordat er duidelijk herkenbare melodielijnen zijn, die ook zijn volk kon volgen. Stalin wilde (toen) muziek horen die terug te voeren was op het tijdperk van de grote Russische componisten. Stalin en vooral zijn muzikale medestanders begrepen de ironie niet die in het stuk is verwerkt; Sjostakovitsj ging ervan uit, dat het Russische volk het wel zou begrijpen. Dat die laatste veronderstelling wellicht juist was, bleek uit het feit, dat het één van de populairste en meest opgenomen symfonieën is van deze componist.

Herbert Blomstedt
Bijna jaarlijks is Herbert Blomstedt te gast bij het Concertgebouworkest, maar het blijft een eer deze uitzonderlijke dirigent te ontvangen. Zijn carrière omspant inmiddels ruim zestig jaar en hij blijft wereldwijd actief.

Berlioz en Berwald
Blomstedt is een ware autoriteit op het gebied van romantische muziek. Een geval apart is de felkleurige Franse romantiek van Hector Berlioz. Diens Symphonie fantastique is één van de indrukwekkendste orkestwerken ooit gecomponeerd: bijna filmische muziek die de hallucinaties van een verliefde, opiumsnuivende kunstenaar verklankt. Berlioz gaf totaal nieuwe dimensies aan de orkestklank: alleen al om het speelplezier van de musici is deze symfonie zo aanstekelijk. Altijd heeft Blomstedt een lans gebroken voor Scandinavische componisten. Ditmaal dirigeert hij de Derde symfonie van Franz Berwald, de Zweedse romanticus die pas na zijn dood internationale erkenning kreeg.

Véronique Gens (1966]) is een Franse sopraan. Zij studeerde aan het Conservatoire van Parijs en debuteerde in in 1986 bij Les Arts Florissants. Zij brak door na haar optreden tijdens het Festival d'Aix-en-Provence in 1998 de rol van Donna Elvira in de opera van Mozart, Don Giovanni. Zij trad daarna op met vele orkesten en in diverse opera's, vooral opera's van Mozart maar ook muziekstukken van Händel en Bach. Later zong zij ook Franse liederen uit het eind van de 19e eeuw, zoals die van Reynaldo Hahn, Henri Duparc, Hector Berlioz en Ernest Chausson. Gens is Ridder in de Franse Ordre des Arts et des Lettres en Ridder in de Légion d'honneur.