De Noordzee als inspiratiebron voor Benjamin Britten. Zijn opera Peter Grimes speelt zich af in dorpje aan de Britse Noordzeekust. Het is een opera over de visser Peter Grimes, een eenling in het dorp die wordt gewantrouwd door zijn dorpsgenoten in de gesloten gemeenschap. Tegenwoordig wordt de opera niet vaak meer uitgevoerd, maar de Sea Interludes uit de opera worden nog wel uitgevoerd. In deze muzikale tussenstukjes laat Britten de Noordzee op steeds een ander moment zien, bij het ochtendgloren, op een zondagochtend, bij maanlicht en ten slotte met springvloed en storm.

‘Een zomerochtenddroom’: dat was de werktitel die Gustav Mahler aan zijn Derde symfonie gaf. Een onschuldige naam voor een compositie die uitgroeide tot een symfonisch epos zonder weerga. Van de overrompelende opening – acht schallende hoorns – tot en met de onaards mooie finale, die de tijd lijkt stil te zetten, is het één meeslepende lofzang op het leven en de liefde.

Het werk wordt meestal gepresenteerd onder de korte titel La Mer ("de zee"). De subtitel drie symfonische schetsen voor orkest geeft aan in welk genre het geplaatst zou moeten worden. Debussy zag echter niets in het schrijven van een symfonie, de vorm was voor hem te rechtlijnig: het is dan immers 1903. Hij kwam dus met een titel die wel refereerde aan de symfonie, maar een strikte symfonie is het niet. Toch heeft het werk symfonische trekjes: het thema dat in de opening wordt neergezet komt in alle drie de delen terug en wordt in deel 3 als aankondiging van het slot van de compositie gebruikt. 

Debussy schreef het werk grotendeels in Bichain in Bourgondië, gelegen aan de Yonne, zonder de zee in zicht. Hij had kennelijk voldoende fantasie om een werk onder deze titel op papier te zetten zonder daadwerkelijk de zee te zien. Hij voltooide het in Eastbourne, Engeland, wel aan de kust gelegen. Het werk is een van de meest gespeelde werken van Debussy. De première in 1905 te Parijs door het Orchestre Lamoureux onder leiding van Camille Chevillard was niet succesvol, de uitvoering zou zeer gebrekkig zijn geweest. De eerste opname vond plaats in 1928 o.l.v. Piero Coppola.

Koninklijk Concertgebouworkest en Van der Aa
Het Koninklijk Concertgebouworkest brengt twee Nederlandse premières: het Dubbelconcert van Michel van der Aa en Peter Eötvös' Alle vittime senza nome onder leiding van Eötvös zelf. De gevierde Nederlander Van der Aa schreef al diverse werken in opdracht van het Concertgebouworkest, zoals het zeer succesvolle Vioolconcert met Janine Jansen in 2015. De verwachtingen zijn hooggespannen voor zijn nieuwe compositie met twee wereldberoemde solisten - violiste Patricia Kopatchinskaja en celliste Sol Gabetta.

Peter Eötvös’ Alle vittime senza nome
Alle vittime senza nome is een indrukwekkend muzikaal monument voor de vele vluchtelingen uit Afrika en het Midden-Oosten die zijn verdronken tijdens de overtocht over de Middellandse Zee. Het werk reflecteert de instabiliteit van de zee, en in zijn stilistische contrasten tevens de culturele diversiteit van de vluchtelingen. Witold Lutoslawski schreef zijn Concert voor orkest nadat zijn muziek in 1954 door de Sovjet-autoriteiten in de ban was gedaan wegens te modernistische trekjes. Hij vond de oplossing in het gebruik van Poolse volksmelodieën, die hij verwerkte in een ingenieus contrapuntisch weefsel dat soms neo-barok aandoet. Het werd in het vrije Westen al gauw een van de meest geliefde werken van de Poolse componist.

Dutch Classical Talent – Tour & Award is een promotietraject voor jong klassiek talent uit Nederland. Het traject eindigt vandaag met de finale in de Hertz in TivoliVredenburg, waarbij een van de deelnemers de Dutch Classical Talent Award ontvangt. De Award bestaat uit een bedrag van € 10.000, een concert in de Kleine Zaal van het Concertgebouw en naamsvermelding in de Eregalerij van winnaars bij de Kleine Zaal van het Concertgebouw.

De vier finalisten zijn:
Rik Kuppen, piano
Maya Fridman, cello
Nuala McKenna, cello
Pieter van Loenen, viool

Presentatie: Jet Berkhout