Im Abendrot
Een late zaterdagavond in juli. Echt heel warm wil het nog niet worden, het waait eigenlijk ook best flink, en de zon is niet in vlammende kleuren achter de horizon verdwenen, maar hield zich bijna de hele tijd schuil achter een saai wolkendek. Toch dromen we graag van een avond, een avond in de bergen, waar nog twee leeuweriken jubelend het zwerk opzoeken, moe van de lange wandeltocht, rondom de heuvels en de dalen, en alles badend in een gloed die allengs plaatsmaakt voor het diepblauw van de nacht. En met de tekstregels 'Wie sind wir wandermüde... ist dies etwa... der Tod?' komt de muziek schijnbaar volledig tot stilstand. Alsof er daarna niets meer kan volgen.

Een uur lang langzame muziek, muziek die traag voortschrijdt, die de tijd neemt, die loom als een zwoele zomeravond het eind van de dag en het begin van de nacht markeert.

• Richard Strauss: Vier letzte Lieder, nr 4 Im Abendrot. Jessye Norman [sopraan], Gewandhausorchester Leipzig olv Kurt Masur. 
• Dmitri Sjostakovitsj: Adagio (Elegy). Emerson String Quartet.
• Dmitri Sjostakovitsj: Strijkkwartet nr 11 in f, deel 6 Elegy (Adagio). Emerson String Quartet.
  
• Dante Boon: years, numbers. Dante Boon [piano].
• Erik Satie: Gnossienne I. Sarband olv Vladimir Ivanoff.
• Erik Satie: Gnossienne V. Sarband olv Vladimir Ivanoff.
• John Cage: In a landscape. Bew. Tatiana Koleva. Tatiana Koleva [marimba].
• Morton Feldman: Durations 1. The Barton Workshop.

Anton en Wilhelmina
Ach, hij was zo verliefd, de jonge Anton Webern. Nauwelijks twintig, bijna leerling van de grote vernieuwer van de muziek in de twintigste eeuw, Arnold Schönberg, maar ook nog zo verknocht aan de romantiek van de vorige eeuw, en ach, zo verliefd. Wandelingen door de Oostenrijkse wouden met zijn nichtje Wilhelmina Mörtl - ‘Om voor altijd zo te lopen tussen de bloemen, met mijn geliefde naast mij...' , zou hij later schrijven, en hij bedacht de noten, de melodie, de zwierige onbedorven vreugde van vier strijkers, met misschien Schönbergs Verklärte Nacht ergens in het achterhoofd... 'zonder zorgen, zo vrij als de leeuwerik in de hemel boven…' 
Anton Webern, de strenge componist die hij later zou zijn, toen nog een jongeling wiens hart en ziel openstond voor alle tedere gevoelens van zijn nichtje, voor de zwoele kalmte van een avondwandeling in Oostenrijk... 'Oh wat een zaligheid… Onze liefde vulde de lucht, we waren twee dronken zielen…’

• Aaron Copland: Quiet city. Marjolein Koning (althobo), Hessel Buma (trompet), Radio Filharmonisch Orkest olv Edo de Waart. 
• Anton Webern: Langsamer Satz. Vespucci Quartet.
• Arvo Pärt: Es sang vor langen Jahren. Susan Bickley [alt] & Gidon Kremer [viool] & Vladimir Mendelssohn [altviool].
• Tim Brady: Three or four days after the death of Kurt Cobain. Louise-Andrée Baril [piano] & Grodon Cleland [cello].
• Eric Vloeimans & Raaf Hekkema: Almaladdin. Eric Vloeimans [trompet] & Calefax.
• Morton Feldman: Durations 2. The Barton Workshop.
  
  

Onaardse schoonheid
Natuurlijk: de muziekgeschiedenis kent fameuze voorbeelden van langzame muziek. Treurmarsen, elegieën, Mahler stervend in Venetië (dat zat niet letterlijk zo hè), het Canon van Pachelbel in alle gestalten, en zonder twijfel een paar van die ongelooflijke vondsten van Franz Schubert, zijn liederen, zijn kamermuziek, en als een kroon op al dat moois: het langzame deel uit zijn Strijkkwintet in C-groot, D.956. Een Adagio zoals er maar één kan zijn, lijkt het wel. En zó onaards mooi, zó de klankgeworden vergeestelijktheid, dat de uitstekend gesorteerde Centrale Discotheek Rotterdam meer dan honderd (!) opnamen van het kwintet in de catalogus heeft staan. Zijn er strijkers in de wereld die dit nog níet hebben gespeeld? En de een nog langzamer dan de andere. Het doorleefde Melos met Rostropovitsj, dit tot de zéér trage interpretaties behoort. Of de prachtig transparante versie van het Kuijken Quartet met Michel Boulanger, die minuten eerder aan de slotnoten komen. Ach, er zijn er zoveel, en ze zijn allemaal bijna even mooi. Want het is geen omgekeerd wedstrijdje natuurlijk. Het is helemaal geen wedstrijd. Het is de klankgeworden berusting dat winnen of verliezen er uiteindelijk helemaal niet toe doet. Onaards. \

• Antal Dorati: Cinq pièces pour le hautbois, II Lettre d’amour. Kyeong Ham [hobo].
• Franz Schubert: Strijkkwintet D.956, op.posth.163 in C gr.t. - deel II, "Adagio".  Quatuor Ebène & Gautier Capuçon [cello].
• Thomas Jennefelt: Villarosa Sarialdi. St. Jacob’s Chamber Choir olv Gary Graden.
• John Zorn: Kol Nidre. Patricia Kopatchinskaja [viool & leiding] & Camerata Bern.
• Chris Caldwell, Susie Hodder-Williams, Trevor Taylor: Look to the blue. Trio Unlimited.
• Chris Caldwell, Susie Hodder-Williams, Trevor Taylor: Sunrise Raga. Trio Unlimited.
• Morton Feldman: Durations 3. The Barton Workshop.

Black heritage in de USA
Muziek kan nooit los gezien en gehoord kan worden van de culturele, historische en sociale context waarin zij ontstaat, gecomponeerd wordt, gespeeld wordt, haar weg vindt. In de muziek van de zwarte Amerikaanse componisten in deze uitzending hoor je dus altijd - expliciet of verscholen - de sporen van hun specifieke culturele en historische ‘erfenis’. De Middle Passage en de Second Middle Passage. Het structurele racisme en de discriminatie - expliciet of verscholen. En hoe je daarmee omgaat. De herinnerde wijze woorden van een grootmoeder in het Sinfonietta van Coleridge-Taylor Perkinson en het Lyric for Strings van George Walker - de eerste levende zwarte componist die de Pulitzer Prijs won.  De gedichten van de beroemde zwarte dichter Langston Hughes in het werk van Valerie Coleman. De aangrijpende folksong over alweer een dode in de chain gang  - Another man don’ gone - in de Tweede Pianosonate van Perkinson. En het grafschrift voor Martin Luther King van Adolphus Cunningham Hailstork - die nu, op zijn 80e, een nieuw werk aan het schrijven is voor koor en orkest.

Het gaat A KNEE ON A NECK (tribute to George Floyd)  heten.

Muziek is altijd een uitdrukking van de culturele, historische, sociale, en persoonlijke context.

• Coleridge-Taylor Perkinson (b. 1932): Generations: Sinfonietta No. 2 for Strings (1996) - II. Alla sarabande. Chicago Sinfonietta olv Paul Freeman. 
• George Walker: Lyric for Strings. Chicago Sinfonietta olv Paul Freeman. 
• Valerie Coleman: Portraits of Langston. McGill / McHale Trio. 
• Trad: Another man done gone. Jessye Norman [zang].
• Coleridge-Taylor Perkinson: Pianosonate nr 2, deel 2. Karen Walwyn [piano]. 
• Adolphus Cunningham Hailstork: Epitaph for a Man who Dreamed. Chicago Sinfonietta olv Paul Freeman. 
• Hamza El Din: Escalay. Kronos Quartet.