NTR Opera Live - Wozzeck | Stemweek Klassieke Top 400

Alban Berg – Wozzeck

Opname gemaakt op 13 juli 2023 tijdens Festival Aix-en-Provence. 

Wozzeck                                                 Christian Gerhaher (bariton)
Marie                                                        Malin Byström (sopraan)
Tamboermajoor                                    Thomas Blondelle (tenor)
Dokter                                                      Brindley Sherratt (bas)
Kapitein/Nar                                           Peter Hoare (tenor)
Andres                                                     Robert Lewis (tenor)
Margret                                                    Héloïse Mas (mezzosopraan)
Eerste handwerksman                        Matthieu Toulouse (bas)
Tweede handwerksman                     Tomasz Kumiega (bariton)
Maries zoontje                                       Lenny Bardet (jongenssopraan)
Een soldaat                                             Danila Frantou (bariton)

Bouches du Rhône Kinderkoor, Ests Philharmonisch Kamerkoor en London Symphony Orchestra o.l.v. Simon Rattle.

Elke scene in Wozzeck heeft een strakke muzikale vorm. De muzikale namen van die vormen staan achter de scene vermeld.

Eerste bedrijf

Scene 1 (Suite)
De soldaat Wozzeck scheert de kapitein, die hem een lesje leest over beschaving en die hem verwijt dat hij een immoreel leven leidt, vooral omdat hij een kind heeft zonder de zegen van de kerk. Wozzeck antwoordt dat het moeilijk is om deugdzaam te zijn als je arm bent. Hij citeert Marcus 10:14: 'Laat de kinderen tot mij komen!' Hij voegt eraan toe dat het gemakkelijker zou zijn moreel te zijn als men rijk is: zelfs als de armen in de hemel komen zullen ze nog donder en bliksem moeten maken. De kapitein vindt Wozzeck een fatsoenlijk man, die te veel denkt. De kapitein, moe van het gesprek, verzoekt Wozzeck langzaam weg te lopen.

Scene 2 (Rhapsodie en Jagerslied)
Wozzeck en Andres zijn houtjes aan het snijden, terwijl de zon ondergaat. Wozzeck heeft angstaanjagende visioenen. Andres probeert hem vergeefs te troosten.

Scene 3 (Mars en Wiegenlied)
Een militaire parade gaat aan het huis van Marie voorbij, geleid door de stoere tamboermajoor. Buurvrouw Margret spot met Marie, die volgens haar met de soldaten flirt. Marie sluit haar venster en zingt een wiegenliedje voor haar zoon. Wozzeck komt langs en vertelt over zijn visioenen. Hij is even snel weer weg en kijkt, tot groot verdriet van Marie, niet eens naar zijn zoon.

Scene 4 (Passacaglia)
De dokter verwijt Wozzeck dat hij zich niet aan zijn dieet heeft gehouden. Als hij hoort over Wozzecks visioenen, is hij opgetogen: zijn experiment wordt een succes.

Scene 5 (Rondo)
Marie bewondert de tamboermajoor. Ze slaat zijn avances af, maar laat zich uiteindelijk toch door hem meenemen naar binnen.

Tweede bedrijf

Scene 1 (Sonate-Allegro)
Marie bewondert de oorbellen die de tamboermajoor haar gegeven heeft. Ze schrikt als Wozzeck plotseling voor haar staat: hij vraagt waar de oorbellen vandaan komen. Ze antwoordt dat ze ze gevonden heeft. Wozzeck vertrouwt het niet, geeft haar wat geld en gaat weg.

Scene 2 (Fantasia en fuga)
De dokter snelt aan de kapitein voorbij in de straat. De kapitein vraagt hem om langzamer te gaan. De dokter maakt de kapitein bang met een diagnose. Als Wozzeck voorbij loopt, insinueren de dokter en de kapitein dat Marie hem bedriegt.

Scene 3 (Largo)
Wozzeck gaat daarom verhaal halen bij Marie, die niets ontkent. Woedend wil Wozzeck haar slaan, maar ze houdt hem tegen, zeggend dat zelfs haar vader haar nooit aangeraakt heeft. Ze zegt: 'Liever een mes in mijn lijf dan jouw handen op mij'. Daarmee plant ze een ideetje in Wozzecks brein.

Scene 4 (Scherzo)
In een kroeg danst Marie met de tamboermajoor. Wozzeck kijkt toe. Er klinkt een jagekoor. Andres vraagt Wozzeck waarom hij alleen zit. Een handwerksman houdt een dronken monoloog. Een nar komt naar Wozzeck toe en zegt dat de sfeer vrolijk is, maar dat hij bloed ruikt.

Scene 5 (Rondo)
's Nachts in de barrakken komt Wozzeck niet in slaap. Hij houdt Andres wakker. De tamboermajoor komt binnen, dronken, en daagt Wozzeck uit tot een gevecht.

Derde bedrijf

Scene 1 (Inventie op een thema)
Marie leest in de Bijbel. Ze  is op zoek naar vergiffenis.

Scene 2 (Inventie op een noot (B))
Wozzeck en Marie wandelen door het woud en passeren een beek. Marie wil graag verder, maar Wozzeck houdt haar tegen. Terwijl een bloedrode maan opkomt, zegt Wozzeck dat niemand Marie mag hebben, als hij dat ook niet mag. Hij doorsteekt haar.

Scene 3 (Inventie op een ritme)
Er wordt gedanst in een herberg. Wozzeck komt binnen, ziet Margret en danst met haar. Hij trekt haar op schoot en vraagt haar om iets te zingen. Dat doet ze, maar dan ziet ze bloed op Wozzecks hand en arm. Iedereen begint tegen Wozzeck te schreeuwen. Hij ontvlucht de herberg.

Scene 4 (Inventie op een zesklank)
Wozzeck is terug in het woud. Hij vreest dat het mes waarmee hij Marie om zeep hielp bewijsstuk zal worden. Hij gooit het in de beek. Als de bloedrode maan andermaal verschijnt, is Wozzeck bang dat het mes niet ver genoeg in het water ligt. Hij wil al het bloed wegwassen en waadt zo ver de beek in dat hij verdrinkt. De kapitein en de dokter lopen voorbij, horen Wozzeck jammeren en rennen snel weg.

Tussenspel (Inventie op een toonsoort (D mineur))

Scene 5 (Inventie op een achtste noot, moto perpetuo, quasi toccata)
De volgende ochtend spelen kinderen in het zonlicht. Het nieuws is rondgegaan dat Maries lichaam gevonden is bij het water. Alle kinderen rennen weg om te gaan kijken. Een van hen zegt tegen Maries zoontje: "Je moeder is dood." Het zoontje speelt verder.

🚨 Deze week kun je weer stemmen voor de Klassieke Top 400! 

Je hoort de lijst van maandag 9 tot en met vrijdag 13 oktober 2023. Stemmen voor de Klassieke Top 400 kan van vrijdag 22 september t/m vrijdag 29 september via npoklassiek.nl/stem.

Bekijk hier de complete lijst van de Klassieke Top 400 (2022), te downloaden als Excel of PDF.
Beluister ook onze Klassieke Top 400-lijst op Spotify.