Jaaroverzicht muzieknieuws 2019 - deel 1

Transfers
Muzikale carrières waren regelmatig in het nieuws, afgelopen jaar, al ging het vaak om aankondigingen van toekomstige benoemingen.

Zo wordt de Zwitserse dirigent Lorenzo Viotti volgend jaar de nieuwe chef-dirigent bij het Nederlands Philharmonisch Orkest en de Nationale Opera. Hij volgt Marc Albrecht op. Viotti is pas 29. Verder werd bekend dat Benjamin Goodson vanaf volgend jaar het Groot Omroepkoor gaat leiden.

Qua benoemingen zette dit jaar een trend door: de aanname van meer vrouwelijke dirigenten. Een belangrijk debuut was dat van Karina Cannelakis op 12 oktober, als chef van het Radio Filharmonisch Orkest. Ook het Residentie Orkest krijgt een vrouwelijke chefdirigent, in 2021: de Duitse Anja Bihlmaier.

Een mooie benoeming was er voor celliste Harriet Krijgh. In juni werd ze lid van het beroemde Artemis strijkkwartet.

Maar het meest besproken was toch wel het afscheid van de 90-jarige Bernard Haitink. Op 6 september dirigeerde hij zijn laatste concert, in het Zwitserse Luzern. Zo kwam een einde aan een grootse dirigeerloopbaan, die begon in 1957. Haitink wordt wereldwijd gezien als één van de beste dirigenten van onze tijd.

Politiek & Geld
Het ging het afgelopen jaar ook in de klassieke wereld natuurlijk vaak over politiek en geld. Het Muziekgebouw in Eindhoven zat begin dit jaar met een miljoenenschuld, na jarenlange begrotingstekorten. De gemeente wilde eerst niet investeren, maar eerder deze maand (december) volgden toch weer financiële toezeggingen van verschillende partijen.

Ook het kabinet kwam over de brug. Cultuurminister Van Engelshoven zegde 44 miljoen euro extra toe voor de basisinfrastructuur, de verzameling instellingen die directe subsidie van het rijk krijgen. Het Fonds Podiumkunsten krijgt juist minder geld om te verdelen.

Dan nog de honoraria… Eerlijke beloning van kunstenaars moet van de minister de norm worden. De Kunstenbond vindt dat ook en spande in november een rechtszaak aan tegen De Nationale Opera, over de betaling van freelance zangers. Het conflict is nog gaande.

Verder uitzoomend naar het buitenland: De Brexit ging niet door. Nog niet. Maar dirigent John Eliot Gardiner noemde de uittreding in mei al ‘een totale ramp’ voor musici die internationaal actief zijn, vanwege al het papierwerk. Eind januari is het zover...

#metoo - deel 1
Afgelopen jaar werd duidelijk dat het thema ‘seksueel grensoverschrijdend gedrag‘ de klassieke sector nog wel even zal bezighouden. Helaas.

In januari zette Daniele Gatti de aanval in op het Koninklijk Concertgebouworkest, dat hem in augustus 2018 had weggestuurd vanwege ongepast gedrag. Hij zou geen mogelijkheid hebben gehad zich te verweren. Ook een deel van de orkestleden vond dat de beslissing Gatti weg te sturen te snel was genomen of zelfs niet nodig was geweest. Het management gaf toe dat er beter onderzoek had moeten komen. In april werd de ruzie met Gatti bijgelegd, maar helemaal rustig werd het niet in Amsterdam. Musici zouden verplicht zijn te zwijgen. En natuurlijk zat het orkest zonder chef. In mei kondigde directeur Jan Raes zijn vertrek aan,.. officieel omdat hij vond dat “het orkest gebaat is bij een vers gezicht in mijn positie, die richting zal geven aan een volgend tijdperk”.

In augustus kwam een andere zaak tot een einde. The Metropolitan Opera trof een schikking met voormalig chefdirigent James Levine, die veertig jaar het operahuis in New York had geleid. Levine vond dat hij in 2018 onterecht was ontslagen vanwege seksueel misbruik en intimiderend gedrag.

Helaas waren dit niet de enige #metoo­-kwesties in 2019. Wordt vervolgd in deel 3 van het jaaroverzicht..