Panorama Zondag
KRO-NCRV

Het culturele landschap van Antoine de Kom

  1. Klassiekchevron right
  2. Het culturele landschap van Antoine de Kom

Deze week is forensisch psychiater en dichter Antoine de Kom te gast. Hij is gefascineerd door taal en het menselijk brein. In zijn culturele landschap is er aandacht voor beide professies. Een gesprek over het kwaad, weerbaarheid en de kunst van het wachten.

Benieuwd naar de werken waar hij het over heeft tijdens de uitzending? Hieronder vind je een overzicht.

François-Auguste Biard - Naufragés

"Dit schilderij van Biard kwam ik tegen in een museum in Havana. Het is een schilderij waarop blanke schipbreukelingen worden afgebeeld die in een machteloze situatie zijn terecht gekomen. Er staan allemaal donkere mensen om hen heen, die proberen te ontdekken of deze mensen kwaad in de zin hebben. Het lijkt een omkering van verhoudingen te zijn, blank is hier juist niet overheersend. Ik vond het een schokkend beeld. Omdat het de koloniale verhoudingen op heel indringende manier probeert om te keren."

François-Auguste Biard was een Franse schilder, bekend om zijn avontuurlijke reizen en de werken die zijn ervaringen weergeven. Hij reisde onder andere naar Italië, Griekenland en het Midden-Oosten en bezocht later ook Malta, Cyprus en Egypte. Aan de hand van deze reizen schilderde hij en hield hij tentoonstellingen. Zijn schilderijen van anekdotische onderwerpen waren populair, maar hij werd soms bekritiseerd voor het invoegen van humor in overigens serieuze schilderijen.

The Godfather

The Godfather is een Amerikaanse speelfilm uit 1972, geregisseerd door Francis Ford Coppola. De reeks kent in totaal drie delen en vertelt het verhaal van Vito Corleone, het hoofd van een maffiafamilie uit New York. The Godfather is gebaseerd op het gelijknamige boek van Mario Puzo, tevens medeverantwoordelijk voor het scenario. Hoofdrollen worden gespeeld door onder anderen Marlon Brando, Al Pacino, Robert Duvall, James Caan en Diane Keaton.
The Godfather wordt beschouwd als een van de beste films aller tijden. De film was destijds een groot succes. Het was de best bezochte film van het jaar en werd genomineerd voor elf Oscars, waarvan hij er drie won.

"Mijn favoriete scène is de biecht van Michael Corleone, spontaan afgenomen door Cardinal Lamberto in deel drie. Ik leerde The Godfather kennen in de jaren 70, maar zag hem pas later, ik denk na 2000. Het is een meesterwerk dat de maffiacultuur zo levendig maakt dat de echte mafiosi deed uitroepen: ‘allemachtig, zijn wij dat?’"

Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.

Donatello’s Zuccone

Lo Zuccone, wat zich vertaalt in het Italiaans als "gek", is de populaire naam gegeven aan een marmeren beeld van Donatello . Het werd gebouwd in opdracht voor de klokkentoren van de kathedraal van Florence in Italië en voltooid rond 1420. Het standbeeld wordt ook wel gezien als de profeet Habakuk, omdat velen geloven dat het de bijbelse figuur Habakuk afbeeldt. Het beeld staat bekend om zijn realisme en naturalisme, dat verschilde van de meeste beeldhouwwerken in die tijd, die destijds in opdracht werden gemaakt.

"Ik zag het standbeeld voor het eerst in Florence in 2005 en het fascineerde mij meteen. Het beeldt een man uit die op het punt staat om te spreken. Je krijgt het gevoel; ik moet niet weg, ik moet horen wat hij gaat zeggen. Het is fascinerend hoe Donnatello erin is geslaagd om iets te verlevendigen wat uit dood steen bestaat. Het geeft vele ruimte aan de verbeelding. Ik ben nog steeds nieuwsgierig wat het standbeeld te zeggen heeft."

De hel, tekst canto 18, uit 'De goddelijke Komedie' van Dante

"Dit gedicht van Dante is een gruwelijk mooie beeldende weergave van het tastbare kwaad. Dante brengt je heel dichtbij de diepten van de menselijke ziel. Poëzie is heel persoonlijk. Of het je ligt of niet. En soms moet je eraan wennen. Wonderlijk dat sommige kunstenaars een groot publiek bereiken. Picasso mooi voorbeeld. Je moet er soms een tijdje tegenaan kijken om het mooi te kunnen vinden. Omgekeerd ook. Je kunt ook iets eerst mooi vinden en dan ineens niet. Essentie van esthetische ervaring."

De goddelijke komedie is een verhalend gedicht van de Florentijnse dichter Dante Alighieri, geschreven in het eerste kwart van de 14e eeuw. Het behoort tot de erkende meesterwerken van de wereldliteratuur en wordt gezien als een van de grootste culturele prestaties van de middeleeuwen. Dante beschrijft in de Komedie zijn reis door de drie rijken van het hiernamaals: hel, louteringsberg en hemel. Hij werd op zijn reis vergezeld door de dichter Vergilius tot aan de hemelpoort van waaraf Beatrice hem verder zal gidsen tot voor God.

Passage: Hel, Canto 18, 112-121

Toen zagen wij van boven wie er zaten,
Verzonken in een drab die nog het meest
Op dunne mest leek uit aardse privaten.

Nu merkte ik het hoofd op van een geest,
Zo vol met drek dat ik niet kon ontwaren
Of hij een leek of priester was geweest.

Hij schreeuwde: ‘Waarom blijft u naar mij staren,
Meer dan naar ander uitschot hier?’
‘Omdat Ik u ooit zag,’ zei ik, ‘met droge haren.

Nu weet ik ook de naam weer die u had...



Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.

Ster advertentie
Ster advertentie