De Klassieken
AVROTROS

Kijk All of Bach: Twee Canons uit het Musikalisches Opfer, BWV 1079

foto: Nederlandse Bachvereniging
  1. Klassiekchevron right
  2. Kijk All of Bach: Twee Canons uit het Musikalisches Opfer, BWV 1079

Canon a 2 violini in unisono, BWV 1079/5

Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.

De All of Bach van deze week wordt uitgevoerd door Shunske Sato, Mieneke van der Velden en Leo van Doeselaar in Het Concertgebouw in Amsterdam.

Canons, muziekstukken waarbij je één partij noteert waaruit vervolgens meerdere stemmen kunnen worden afgeleid, heb je in alle soorten en maten. Het kan heel eenvoudig, zoals het liedje Vader Jacob, maar ook heel ingewikkeld. De tien canons in Bachs Musikalisches Opfer variëren van vrij eenvoudig oplosbaar, tot ingenieuze puzzels.

De Canon a 2 violini(i) in unisono staat genoteerd op twee balken. De onderste stem, een baslijn, is het thema dat Bach opgegeven kreeg door Frederik de Grote van Pruisen. Daarboven schreef hij een tegenmelodie voor een hoger instrument, met daarbij dus die aanwijzing a 2 violin: in unisono. Je zou ‘violini’ in plaats van violin verwachten hier, maar misschien is dat juist een grapje van Bach. Het gaat dus letterlijk om twee violen die gelijk spelen, en Bach geeft met een tekentje netjes aan waarbij de tweede violist dezelfde partij nog een keer kan inzetten. Boven de baslijn, hier ingevuld door viola da gamba en fortepiano, klinken dus twee exact dezelfde stemmen, alleen begint de ene violist net iets later dan de andere. Vandaar dus hier ook twee precies dezelfde violisten.

Lees meer over BWV 1079/5 op de site van All of Bach. Daar is ook het archief te vinden met alle tot nu toe uitgebrachte BWV-nummers.

Canon perpetuus super Thema Regium, BWV 1079/10

Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.

De All of Bach van deze week wordt uitgevoerd door Mieneke van der Velden en Leo van Doeselaar in Het Concertgebouw in Amsterdam.

Allereerst de titel van deze canon: hij is ‘perpetuus’ (eeuwig durend) en ‘per thema regium’ (over het koninklijke thema). Vrijwel alle canons kun je eindeloos herhalen, dat Bach dat hier specifiek benoemt is misschien omdat er ook geen ‘logisch’ einde is in dit stuk. Deze canon is genoteerd op twee balken, met het koninklijke thema bovenaan en de tegenstem op de onderste balk met vooraan twee sleutels: een vioolsleutel en een bas-sleutel. Met een teken staat aangegeven wanneer de onderste partij, in dit geval gespeeld op een Silbermann fortepiano, zichzelf kan gaan verdubbelen. Daarom hier twee keer Leo van Doeselaar op hetzelfde instrument.

Lees meer over BWV 1079/10 op de site van All of Bach. Daar is ook het archief te vinden met alle tot nu toe uitgebrachte BWV-nummers.

All of Bach
In aanloop naar het 100-jarige jubileum van de Nederlandse Bachvereniging in 2021 ontstond het idee om alle werken van Bach uit te voeren, in beeld en geluid. Om dichtbij de componist te blijven, worden de werken op passende locaties opgenomen: cantates in een kerk, kamermuziek in huiskamers, orgelmuziek op bijzondere orgels, etc. Dit wordt gedaan met het eigen ensemble en met vele gastmusici. Alle werken zijn gratis te zien en te beluisteren op de website van All of Bach, waar ook interviews op staan en achtergrondinformatie te vinden is.

Ster advertentie
Ster advertentie