Kijk All of Bach: Vioolconcert in a klein, BWV 1041

De All of Bach van deze week wordt uitgevoerd door Shunske Sato en de Nederlandse Bachvereniging in Radio Kootwijk.

Velen zullen dit Vioolconcert in a klein meteen herkennen, misschien zelfs met een specifieke violist in herinnering. In tegenstelling tot veel van Bachs andere werken is het nooit helemaal van het repertoire verdwenen. Eind achttiende eeuw circuleerde het al in Berlijn, en dat bleef zo. In december 1840 vroeg Felix Mendelssohn als voorbereiding op een reeks ‘historische concerten’ met het Gewandhausorkest in Leipzig aan zijn zus Fanny in Berlijn om kopieën van dit concert. In januari 1841 stuurde ze hem de muziek. Het werk werd uiteindelijk niet in de concertreeks uitgevoerd, maar de concertmeester van het Gewandhausorkest, Ferdinand David (1810-1873), kreeg de partituur op 19 januari van Mendelssohn als geschenk (het handschrift is nu in de Verenigde Staten).

Mendelssohn was in 1838 met deze concerten met ‘oude muziek’ begonnen, maar hij was niet de eerste. Al in 1824 deed dirigent Peter Joseph von Lindpaintner (1791-1856) in Stuttgart hetzelfde. In 1838 volgende daar een tweede reeks, in reactie op Mendelssohns concerten. Zo werd Bachs Vioolconcert in a klein op 4 december in Stuttgart gespeeld door de uitmuntende violist Bernhard Molique (1802-1869). De muziek werd voor het eerst gedrukt in 1852. Dat leidde tot nieuwe uitvoeringen. Op 31 maart 1860, Bachs verjaardag, speelde Julius Eichberg (1824-1893) het concert voor het eerst in de Verenigde Staten. Een recensent betreurde de keuze: “Bachs concerto mag dan geleerd zijn, maar het is erg zwaar en ongeïnspireerd”. Jammer dat zo’n goede violist als Eichberg zulke “ouderwetse composities” speelde “die niets te bieden hebben behalve hun oudheid”.

Lees meer over BWV 1041 op de site van All of Bach. Daar is ook het archief te vinden met alle tot nu toe uitgebrachte BWV-nummers.

All of Bach
In aanloop naar het 100-jarige jubileum van de Nederlandse Bachvereniging in 2021 ontstond het idee om alle werken van Bach uit te voeren, in beeld en geluid. Om dichtbij de componist te blijven, worden de werken op passende locaties opgenomen: cantates in een kerk, kamermuziek in huiskamers, orgelmuziek op bijzondere orgels, etc. Dit wordt gedaan met het eigen ensemble en met vele gastmusici. Alle werken zijn gratis te zien en te beluisteren op de website van All of Bach, waar ook interviews op staan en achtergrondinformatie te vinden is.