Beluister ZaterdagMatinee-archief

20 oktober 2001: De Waart dirigeert Adams’ actuele opera The Death of Klinghoffer

  1. Klassiekchevron right
  2. 20 oktober 2001: De Waart dirigeert Adams’ actuele opera The Death of Klinghoffer

Hoe actueel kan opera zijn? Terwijl de Golfoorlog tegen zijn einde loopt, gaat in maart 1991 John Adams’ opera The Death of Klinghoffer in première in de Brusselse Muntschouwburg. Het is een internationale coproductie. De kaping van het cruiseschip ‘Achille Lauro’ (de voormalige ‘Willem Ruys’) door Palestijnse terroristen in 1985 vormt de oorsprong van het libretto. Als op 20 oktober 2001 in de Matinee de Nederlandse première klinkt, is het verhaal nog net zo actueel: de septemberaanslagen op het World Trade Center in New York en het Pentagon liggen nog vers in het geheugen.

John Adams en Edo de Waart over de NTR ZaterdagMatinee

De geschiedenis

Vier leden van het Palestijnse Bevrijdingsfront, een afsplitsing van de PLO, kapen op 8 oktober 1985 het Italiaanse cruiseschip ‘Achille Lauro’. Een week eerder had de Israëlische overheid het hoofdkwartier van de PLO in Tunis gebombardeerd. De kapers eisen de vrijlating van vijftig in Israël gevangen zittende landgenoten. De ruim vierhonderd veelal oudere internationale passagiers en de bemanningsleden worden na twee dagen vrijgelaten. Pas dan wordt duidelijk dat één passagier, de Joods-Amerikaanse Leon Klinghoffer, is vermoord en met rolstoel en al overboord gegooid. De kapers krijgen aanvankelijk een vrijgeleide, maar worden uiteindelijk in Italië veroordeeld tot een gevangenisstraf.

De opera

The Death of Klinghoffer is, na Nixon in China, de tweede opera van Adams over een (uiterst) recent historisch gegeven. Beide keren werkt de componist samen met regisseur Peter Sellars en dichter/librettist Alice Goodman. De tekst, waarin Goodman aandacht biedt aan het lijden van zowel Joden als Palestijnen, is onmiddellijk aanleiding tot controverse. Sommige uitvoeringen worden door protesten verstoord, of zelfs geannuleerd. In Amsterdam gaat een enigszins ingekorte tweede versie, die eindigt met de aangrijpende monoloog van Klinghoffers vrouw Marilyn, door Nancy Maultsby gezongen: “Zij hadden mij moeten doden. Ik wilde sterven”. James Maddalena en Sanford Sylvan zingen net als in 1991 de rol van respectievelijk Kapitein en Klinghoffer.

Edo de Waart, John Adams en Roeland Hoogeveen.

Edo de Waart, in de Verenigde Staten goed bevriend geraakt met de componist, had in 1995 in de Matinee al koordelen uit deze opera gedirigeerd. Ook Harmonielehre (in 1995), Naive and Sentimental Music (2001) en On the Transmigration of Souls (2003) dirigeerde De Waart in de Matinee, waar ook John Adams zelf menigmaal als dirigent te gast was.

Beluister het concert

Speellijst is niet beschikbaar.

Opnamedatum

zaterdag 20 oktober 2001

Omroep

VARA

Componisten

John Adams

Uitvoerenden

James Maddalena (Kapitein; bariton), Juha Uusitalo (1e Officier/Rambo; bas-bariton), Renée Morloc (Zwitserse grootmoeder; mezzosopraan), Annett Andriesen (Oostenrijkse vrouw; mezzosopraan), Majella Cullagh (Brits danseresje; sopraan), Christopher Lemmings (Molqi; tenor), Juha Kotilainen (Mamoud; bariton), Sanford n (Leon Klinghoffer; bariton), Anke Vondung (Omar; mezzosopraan), Nancy Maultsby (Marilyn Klinghoffer; alt), Jan Panis (elektronica), Edo de Waart (Dirigent), Groot Omroepkoor

Ensembles

Radio Filharmonisch Orkest

Tijdperken

Midden/laat twintigste eeuw

Locatie

Concertgebouw, Amsterdam

Radio Filharmonisch Orkest
Groot Omroepkoor
Edo de Waart, dirigent

James Maddalena, bariton (Kapitein)
Juha Uusitalo, bas-bariton (1e Officier/Rambo)
Renée Morloc, mezzosopraan (Zwitserse grootmoeder)
Annett Andriesen, mezzosopraan (Oostenrijkse vrouw)
Majella Cullagh, sopraan (Brits danseresje)
Christopher Lemmings, tenor (Molqi)
Juha Kotilainen, bariton (Mamoud)
Sanford Sylvan, bariton (Leon Klinghoffer)
Anke Vondung, mezzosopraan (Omar)
Nancy Maultsby, alt (Marilyn Klinghoffer)
Jan Panis, elektronica

John Adams - The Death of Klinghoffer

Ster advertentie
Ster advertentie