10 mei 2014: Artaserse van Leonardo Vinci

Joep Stapel in het NRC van 13 mei 2014 was het met De Brosses eens: Leonardo Vinci (1696?-1730) mag dan een vergeten barokheld zijn, maar: “Het verhaal, ingenieus en met veel vaart verteld, gaat over twee grote liefdes aan het hof van de Perzische koning Xerxes die doorkruist worden door moord en intrige. Maar alles komt goed! En dat aan het eind van drie uur verrukkelijke muziek. Recitatief is schaars en de ene prachtige aria volgt op de andere. Vinci’s muziek is welluidend, stoer, gelaagd en nergens langdradig. (…) Hoogtepunten waren er te veel om op te noemen, maar de aria Vo solcando un mar crudele van Arbace (Franco Fagioli) en het liefdesduet Tu vuoi ch’io viva o cara van Arbace en Mandane (Max Emanuel Cencic) vlak voor de ontknoping staken zelfs bij zo veel muzikale weelde nog gunstig af.”

Leonardo Vinci naar waarde geschat

De biografie van de componist kent prachtige anekdotes, zo vertelde de Italiaanse-barokspecialist Frédéric Delaméa in zijn programmatoelichting. “Had Leonardo Vinci, de grote meester van de barokopera, kunnen dromen van een theatraler einde dan zijn eigen einde in mei 1730, toen hij op de top van zijn kunnen was? Van Vinci, aldus François-Joseph Fétis, de Belgische schrijver over muziek, wordt verteld dat hij ‘een verhouding had met een zeer hooggeboren Romeinse dame, maar zo dom was zijn geheim te verklappen; een familielid van deze dame, die toevallig in Napels verbleef, zou als represaille voor deze indiscretie een vergiftiging van de kunstenaar op touw hebben gezet door middel van een kop chocolade.’ In Vinci’s korte biografie zijn feit en fictie moeilijk van elkaar te scheiden. Maar deze twijfelachtige anekdote illustreert wel uitstekend de dubieuze reputatie van deze intrigerende componist, die zelfs na zijn voortijdige dood zijn tijdgenoten bleef fascineren.”

Tegen de gewoonte van die tijd in bleef Artaserse, en menige andere Vinci-opera, ook na het overlijden van de componist opgevoerd worden. Meesterlibrettist Metastasio in een brief in 1731: “Arme Vinci! Pas nu worden zijn gaven werkelijk naar waarde geschat!” Aan het eind van het decennium klonken ze nog steeds, zo bewijzen de brieven van De Brosses.

Beluister het concert

Concerto Köln
Diego Fasolis, dirigent
Vince Yi, countertenor (Artaserse)
Max Emanuel Cencic, countertenor (Mandane)
Franco Fagioli, countertenor (Arbace)
Daniel Behle, tenor (Artabano)
Valer Sabadus, countertenor (Semira)
Yuriy Mynenko, countertenor (Megabise)

Vinci - Artaserse, dramma per musica (Nederlandse première)