Ongehoord: de muziek van John Psathas

Laten we bij het begin beginnen: hoe kwamen jullie John Psathas op het spoor?

Ik hoorde zijn muziek voor het eerst tijdens de Chamber Music Sessions die ArtEZ voor studenten organiseert. Het is een onderdeel van het curriculum en elke student doet eraan mee. Ik zat in de jury tijdens een van de sessies en hoorde toen Suol Percussion, een ensemble van tien man. Ik was zo overweldigd door de muziek die zij speelden dat ik meteen meer wilde horen van die voor mij onbekende componist.

Percussie is nogal wat anders dan een strijkkwartet. Schrijft Psathas ook wel repertoire waar jullie als Matangi’s iets mee kunnen?

Jazeker. Hij heeft strijkkwartetten geschreven, maar die speelden we niet op de dag dat jullie kwamen opnemen. En er is nog veel meer, zoals muziek voor pianotrio die ik speelde met Matangi-cellist Arno van der Vuurst.

En ook een werk voor viool solo.

Een hels moeilijk stuk! Hij schreef het voor een vioolconcours als verplicht werk voor alle deelnemers, dus hij heeft flink uitgepakt. Omdat hij veel voor percussie en piano schrijft zit in zijn muziek altijd een zekere drive. Zulke instrumenten hebben ook een directe klank, terwijl de klank van een viool veel lyrischer is. Het is zoeken naar een mooie balans tussen die twee uitersten.

Een festival met ongehoorde muziek kan eigenlijk niet zonder heuse première. Is dat gelukt?

We proberen dat in elke editie van het festival en deze keer is dat zeker gelukt. Op zaterdagavond ging Second-Hand Time in première, een werk voor piano, soundscape en geprojecteerde tekst. Radioluisteraars zullen het zonder die extra filosofische laag moeten doen, want de teksten over hoe we als mens in de wereld staan werden niet voorgedragen.

Jullie programmeerden naast Psathas ook andere componisten. Wat voor verbanden hebben jullie gelegd?

Vanwege zijn Griekse achtergrond hebben we een werk van de Grieks-Nederlandse Calliope Tsoupaki gekozen. Het was voor ons een mooie gelegenheid om Eothinon nog eens te spelen, een stuk van haar dat we eerder al in première brachten. In de muziek van Philip Glass herkenden we de minimalistische kant van Psathas, dus Glass staat ook op het programma. En we spelen Waltzing Mathilda, dat is het officieuze volkslied van Autralië, omdat we tijdens het festival ook meer muziek uit de regio Nieuw-Zeeland en Australië wilden spelen. Componist Michael Thomas schreef een bijzondere bewerking van het stuk met allerlei variaties. Hij put uit bekende strijkkwartetstukken, maar laat de eerste viool ook een soort dronkenmansvariatie spelen. Als je het hoort denk je echt: wat gebeurt daar nou?