Synopsis Ein Wintermärchen - Karl Goldmark

Eerste akteKoning Leontes, koning van Sicilië en Polixenes, koning van Bohemen, komen na enige tijd van afwezigheid terug van de jacht. Leontes prijst zijn echtgenote Hermione, die hem eerst een zoon, Mamilius, schonk en nu een dochter: Perdita. Polixenes, koning van Bohemen, vertelt dat hij morgen weer terug zal reizen naar zijn thuisland, waar hij twaalf maanden niet is geweest. Leontes wil Polixenes echter niet laten gaan en suggereert dat koningin Hermione, zijn echtgenote, hem misschien zou kunnen overreden om te blijven: vol vuur spreekt hij over zijn liefde voor zijn vrouw. Het schijnt hem bovendien toe dat Polixenes er toch wel moeite mee heeft om te vertrekken: vanwege hem? Vanwege haar?De komst van Hermione wordt door lofgezang van haar hofhouding begeleid.Hermione en Leontes begroeten elkaar met veel hartstocht. Hermione begroet ook Polixenes met veel gevoel. Leontes verwijt Polixenes andermaal dat hij weggaat, want de twee hebben een nauwe band. Wij alle drie, voegt Hermione toe. Ze streelt Polixenes over het voorhoofd.Leontes’ jaloezie wordt opgewekt als het Hermione lukt om Polixenes te laten zeggen dat hij blijft. Hij maakt zelfs een suggestieve opmerking naar zijn zoon Mamilius. Het valt Hermione op dat er iets mis is met haar man. Het gezelschap verlaat het vertrekt. Leontes blijft achter met Camillo.Leontes voelt dat zijn kroon bevlekt is omdat Polixenes toch blijft: Camillo bevestigt dat het de koning niet lukte om hem te laten blijven, maar de koningin wel. Leontes wordt nu helemaal gegrepen door jaloezie: weet de hele hofhouding dan dat er iets is tussen Polixenes en Hermione. Hij noemt de koningin nu zelfs een slet. Camillo probeert hem tegen te spreken, maar Leontes gelooft zelfs dat Polixenes, die twaalf maanden bij hen is gebleven, de vader zou kunnen zijn van Hermiones dochter Perdita. Hij geeft Camillo nu de opdracht om Polixenes te vergiftigen. Ogenschijnlijk belooft Camillo dat, maar hij is niet van plan deze daad te voltrekken.Hij vertelt Polixenes van het voornemen van Leontes. Polixenes zweert nooit iets misdaan te hebben en wil met Leontes spreken, maar volgens Camillo is het daarvoor te laat. Polixenes en Camillo vluchten met hun mannen naar Polixenes’ koninkrijk in de Bohemen.Leontes vraagt Antigonus en Paulina of Hermione bij Polixenes is, maar Pauline antwoordt dat ze bij haar kinderen is. Paulina en Antigonus merken op dat er iets mis is met Leontes. Een edelman komt de vlucht van Polixenes en Camillo melden. Leontes ontsteekt in woede: zijn jeugdvriend, die hem nu heeft opgezadeld met een bastaardkind, is ervandoor. Leontes’ woede kent nu geen grenzen meer: hij beveelt dat Perdita, van wie hij nu denkt dat ze niet van hem is, op het strand wordt achtergelaten voor de gieren. Ook zijn zoon Mamilius moet aan zijn moeders invloed worden onttrokken en Hermione dient in de kerker te worden geworpen. Antigonus moet wel gehoorzamen, omdat Leontes zijn vrouw en hun kind met de dood bedreigt.Terwijl de avond valt en men de zeelieden hoort zingen, verzorgt Hermione haar dochter. Paulina neemt afscheid van Hermione, die een slaapliedje zingt voor haar dochter, terwijl haar zoon aan haar voeten zit en haar een wintersprookje vertelt. Antigonus nadert intussen met gewapende mannen. Hij neemt haar Perdita af, terwijl vier gewapende mannen proberen haar en Mamilius mee te nemen. Hermione roept om hulp: van alle kanten naderen mensen, onder wie ook Leontes. Die beschuldigt haar ten overstaan van allen van ontrouw met Polixenes. Paulina echter roept de aanwezige mannen toe dat ze te laf zijn om Hermione te helpen. Hermione verdedigt zichzelf: hoe kan Leontes na al die jaren denken dat ze ontrouw is? Ze houdt nog altijd van hem. Leontes werpt tegen dat Polixenes gevlucht is. Hij haalt ook Mamilius bij haar weg. Hermione zakt in elkaar: ze lijkt gestorven. De vrouwen dragen haar af.Leontes voelt zich gewroken, maar ook onvoldaan. Dan wordt hem een orakelspreuk gebracht, waarom hij vroeg. Die zegt: Hermione is kuis, Polixenes en Camillo waren trouw. Als hij zijn dochter niet terugvindt, zal hij zonder erfgenaam sterven.Leontes weerlegt dat: hij heeft immers Mamilius nog. Een dienares en dan Paulina komen melden dat zowel Mamilius als Hermione, uit angst en uit smaad, gestorven zijn.

Tweede akteMet de tijd overbruggen we zestien jaar. We zijn in de Bohemen: Florizel, de zoon van Polixenes leeft daar en Perdita, de dochter van Leontes en Hermione, destijds op het strand achtergelaten, maar gevonden door herders die haar hebben opgevoed, is daar ook.Voor de hut van de herder Valentin, die Perdita als zijn dochter heeft opgevoed, wordt een schaapscheerfeest gevierd, met zang en met dans. Valentin beklaagt zich dat Perdita kransjes aan het vlechten is, terwijl ze beter zou kunnen bedienen op het feest. Ze denkt echter alleen maar aan haar aanbidder: ene Dorikles, wiens vader koopman is in de stad.Perdita zingt een lied voor de herders en Valentin geeft een aantal huwelijkspaartjes zijn zegen. Valentin denkt dat de jonge mensen elkaar in materieel opzicht niet genoeg zullen kunnen bieden, maar geeft vanwege de liefde toch zijn zegen. Er wordt gedanst.Een koopman komt handelswaar verkopen. Niemand heeft echter geld om iets te kopen. Prins Florizel, in zijn vermomming als Dorikles, biedt de herders echter goud om waar te kopen. Florizel zingt een liefdesduet met Perdita, maar hun liefdesbetuiging wordt onderbroken door zijn vader Polixenes, het feest naderend in vermomming, die het maar niets vindt dat zijn zoon het houdt met een herderin. Camillo, die bij hem is, zorgt er echter voor dat ze deel kunnen nemen aan het feest: hij beweert dat ze beiden herders van de koning zijn.Polixenes gaat nu toch informeren naar Perdita: is dat mooie meisje de dochter van Valentin? Die zegt dat hij haar adoptievader is. Florizel zegt dat hij zich vandaag nog met Perdita wil verloven. Ook Perdita wil dat en Valentin wil het tweetal al zijn zegen geven, als Polixenes vraagt waar Florizels vader dan is. Als Florizel zegt dat hij zijn vader er niet bij wil hebben, maakt Polixenes zijn ware identiteit bekend. Hij is woedend: zijn zoon zal niet met een herderin trouwen. Hij dreigt Valentin met de strop en Perdita met de zweep. Camillo is andermaal degene die de straffen zal moeten voltrekken.Florizel wil vluchten met Perdita. Camillo schiet ook hier te hulp: hij weet dat Leontes, de koning van Sicilië en een jeugdvriend van Polixenes, al heel lang zijn band met zijn oude vriend weer wil aanhalen en zijn schuld bekennen. Leontes zal het jonge paar met graagte ontvangen.Perdita neemt afscheid van haar omgeving. Camillo belooft op Valentin te zullen letten. Florizel en Perdita gaan naar de stad, om vandaar scheep te gaan naar Sicilië. Als de andere herders naar Valentins hut komen om de verloving van Perdita te vieren, vinden ze daar niemand meer.

Derde akteIn zijn paleis kan de ouder geworden Leontes zijn misstappen maar niet vergeten, hoezeer zijn bediende Cleomenes hem ook probeert duidelijk te maken dat dat nu niets meer uitmaakt. Paulina weet waarom: Cleomenes wil dat de koning opnieuw huwt. Leontes leeft liever verder met zijn herinneringen.Paulina herinnert hem aan wat het orakel hem vertelde: als hij zijn dochter levend terugvindt, komt alles goed. Er is echter overal naar haar gezocht. Paulina vraagt Leontes echter te zweren dat hij uit liefde voor Hermione nooit hertrouwen zal.Dan wordt prins Florizel aangekondigd, die Leontes de groeten overbrengt van zijn jeugdvriend Polixenes. Leontes ontvangt hem hartelijk. Hij raakt bovendien ontroerd door de aanblik van Florizels toekomstige koningin Perdita. Florizel stelt haar voor als Lybische prinses.Als dan ook de komst van Polixenes en Camillo wordt aangekondigd, bekent Florizel dat hij loog over de afkomst van zijn aanstaande bruid. Perdita verdedigt haar verloofde: ze is slechts van lage afkomst en hij heeft de bevelen van zijn vader genegeerd uit liefde voor haar.Als Polixenes binnentreedt, is de begroeting zeer hartelijk. Polixenes vertelt Leontes dat zijn zoon Florizel verliefd is geworden op een meisje dat zestien jaar geleden in zijn rijk op het strand gevonden werd met een brief en een zegelring. Leontes herkent daarin bewijsstukken dat het gaat om zijn verloren dochter. Met dat meisje, dat opgevoed is door herders, is prins Florizel dus naar zijn eiland gekomen! Snikkend zegt Leontes dat het mooi zou zijn als hij zijn dochter nog zou kunnen voorstellen aan zijn gestorven echtgenote Hermione.Nu het orakel is uitgekomen, besluit Paulina dat het tijd is om Leontes en de anderen mee te nemen naar haar vertrekken. Een muzikaal tussenspel brengt ons daar.Paulina laat daar een standbeeld van Hermione zien: Leontes’ echtgenote en Perdita’s moeder. Leontes en de anderen zijn diep onder de indruk van het levensechte beeld. Leontes vraagt het standbeeld om vergiffenis en om een enkel woord…Dan komt, tot ieders verbazing, het standbeeld tot leven. Ze blijkt al die tijd door Paulina verborgen te zijn. Leontes en Hermione vallen elkaar in de armen en Perdita omhelst haar ouders.