Kijk All of Bach: Prelude en fuga in c klein, BWV 546

De All of Bach van deze week wordt uitgevoerd door Ton Koopman in Stadtkirche St. Wenzel in Naumburg, Duitsland.

“De liefde voor de muziek groeide bij mij met de jaren en zorgde ervoor dat velen mijn ouders wilden overtuigen mij geheel aan de toonkunst over te geven. Mijn eigen voorliefde en andere middelen leken alle tevergeefs. Toen ik ouder werd en ertoe in staat was, moest ik in hun zaak de handen uit de mouwen steken. Hoewel ik mij bekwaamde zoals mijn ouders wilden, was ik toch niet van zins mijn kleine beetje muziek aan de kant te zetten. Uiteindelijk boog mijn voorliefde de wil van mijn ouders om. Ze besloten mij de muziek als vak te laten leren.”

Dit verhaal zal veel beroepsmusici bekend in de oren klinken. Het is niet kruidenierszoon Ton Koopman die hier aan het woord is, het zijn de woorden van Johann Peter Kellner (1705-1754). Hij groeide op en werkte zijn hele leven in midden-Duitsland. Daar leerde hij ook Bach kennen, die hij zeer bewonderde. Het is dankzij leerlingen en bewonderaars zoals Kellner dat veel muziek van Bach überhaupt bewaard is gebleven. Ook het belangrijkste manuscript voor deze Prelude in fuga in c klein is van Kellners hand.

Maar zoals wel vaker met muziek die we niet in Bachs eigen handschrift hebben, leidt dat ook tot vragen. Over het monumentale preludium is iedereen het eens: dat is 100% Bach. Het vormt een stilistische en thematische eenheid. Over de fuga lopen de meningen wat uiteen: dat middendeel waarin het thema verdwijnt (en waar zelfs al het contrapunt even verdampt), is dat wel van Bach? Zou Kellner aan de fuga hebben gesleuteld? Of zou de fuga zelfs helemaal van hem zijn? In ieder geval had hij wel een Bachiaans improvisatievermogen. Toen Kellner een keer achter het orgel zat en Bach toevallig de kerk binnenkwam improviseerde hij direct een fuga op de Duitse notennamen B A C H (Bes, A, C, B).

Lees meer over BWV 546 op de site van All of Bach. Daar is ook het archief te vinden met alle tot nu toe uitgebrachte BWV-nummers.

All of Bach
In aanloop naar het 100-jarige jubileum van de Nederlandse Bachvereniging in 2021 ontstond het idee om alle werken van Bach uit te voeren, in beeld en geluid. Om dichtbij de componist te blijven, worden de werken op passende locaties opgenomen: cantates in een kerk, kamermuziek in huiskamers, orgelmuziek op bijzondere orgels, etc. Dit wordt gedaan met het eigen ensemble en met vele gastmusici. Alle werken zijn gratis te zien en te beluisteren op de website van All of Bach, waar ook interviews op staan en achtergrondinformatie te vinden is.