De Klassieken
AVROTROS

Kijk All of Bach: Fuga sopra il Magnificat, BWV 733

foto: Nederlandse Bachvereniging
  1. Klassiekchevron right
  2. Kijk All of Bach: Fuga sopra il Magnificat, BWV 733

Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.

De All of Bach van deze week wordt uitgevoerd door Matthias Havinga in de Sint-Bavokerk in Haarlem.

In deze dichte orgelprelude zou je gezien de titel Fuga sopra il Magnificat een meer prominente functie voor de melodie verwachten. Maar de gregoriaanse Magnificat-melodie die Bach hier gebruikt, is hardnekkig. Ze komt hoorbaar uit een ander muzikaal tijdperk waarin de oude kerktoonsoorten nog domineerden.

Of we te maken hebben met een fuga valt zelfs nog te bezien. Het is wel zeker dat we het ‘sopra’ in de titel letterlijk moeten noemen. Het betekent hier niet ‘op basis van’ zoals meestal, maar ‘bovenop’ of liever ‘tussendoor’. Bach knipt de melodie van het Magnificat in tweeën en beperkt zich vervolgens bewust tot statements van de eerste helft. Pas op het allerlaatst maakt hij de frase af in het plots sprekende pedaal.

De tweede melodiehelft biedt namelijk een harmonisch uitdaging: vijf keer dezelfde toon waarvoor Bach in de bovenstemmen een creatieve oplossing moest vinden.

Praktisch als altijd plaatste hij tegenover de eenvoudige melodie een ware schatkist aan kleine motiefjes. Zo horen we door het hele stuk het loopje uit maat 2 terugkomen, net als de springende noten uit maat 3, die kunnen worden omgekeerd, uitgerekt, gehalveerd, verdubbeld… Maar motiefjes maken nog geen fuga, geen echte. Hier gedragen thema’s zich niet zoals het hoort en áls de fugatische trukendoos open gaat, dan gaat het meer om het effect dan volgens de regels van de kunst. En tóch trappen we met open ogen in deze ‘fuga’. Niet slecht voor een jonge componist!

Lees meer over BWV 733 op de site van All of Bach. Daar is ook het archief te vinden met alle tot nu toe uitgebrachte BWV-nummers.

All of Bach
In aanloop naar het 100-jarige jubileum van de Nederlandse Bachvereniging in 2021 ontstond het idee om alle werken van Bach uit te voeren, in beeld en geluid. Om dichtbij de componist te blijven, worden de werken op passende locaties opgenomen: cantates in een kerk, kamermuziek in huiskamers, orgelmuziek op bijzondere orgels, etc. Dit wordt gedaan met het eigen ensemble en met vele gastmusici. Alle werken zijn gratis te zien en te beluisteren op de website van All of Bach, waar ook interviews op staan en achtergrondinformatie te vinden is.

Ster advertentie
Ster advertentie