Live @ De Klassieken: Maurice Lammerts & Ellen Valkenburg
- Klassiek
- Live @ De Klassieken: Maurice Lammerts & Ellen Valkenburg
Ze presenteren een album met liederen van Ravel, Delage, De Séverac en De Falla. Les Apaches was een groep jonge, dandyachtige en anarchistische kunstenaars die zich tussen 1903 en 1914 verenigde in Parijs. Onder hen Maurice Ravel, Manuel de Falla, Igor Stravinsky, Déodat de Séverac en Maurice Delage. Ook schilders, dichters, een vliegenier en een pater maakten deel uit van de groep. Elke zaterdagavond kwamen ze samen om tot diep in de nacht te discussiëren over de kunsten, te musiceren en gedichten voor te dragen. Het ging er vaak luidruchtig aan toe.
Les Apaches is nooit een formeel genootschap geweest, daardoor is er weinig over ze bekend. Er zijn geen statuten, geen namenlijsten, geen verslagen. Alles wat we over ze weten, komt uitdagboeken en brieven van de leden. Het was een soort ‘geheim genootschap’ dat tegen de gevestigde orde aantrapte. Sopraan Ellen Valkenburg en pianist Maurice Lammerts van Bueren doken in de wereld van Les Apaches en brengen op hun gelijknamige album liederen van componisten die deel uitmaakten van deze vriendenclub. Het album verschijnt vrijdag 22 januari 2021.
“We stuitten toevallig op Les Apaches en werden getriggerd door grote namen als Ravel, De Falla en Stravinsky”, zegt Ellen Valkenburg. “Wat is dit voor groep? En waarom kent bijna niemand ze? Hun gezamenlijke bewondering voor Debussy en met name voor zijn in die tijd zeer omstreden opera Pelléas et Mélisande bracht ze bijeen. Die opera was op alle fronten vernieuwend. Het establishment, waaronder de leraren aan de 'Schola Cantorum de Paris' (het conservatorium), verafschuwde Pelléas et Mélisande, zowel vanwege de gewaagde harmonieën als vanwege de vorm. Émile Vuillermoz, ook deze kunstcriticus en componist behoorde tot Les Apaches, werd zelfs van het conservatorium weggestuurd toen hij in het bezit bleek van de ‘verboden bladmuziek’.”
De mannen van Les Apaches werden er alleen maar fanatieker van. Debussy was hun grote held en voorbeeld. Keer op keer bezochten ze de opera, als een openbare steunbetuiging aan de componist. En steeds namen ze weer andere vrienden, bekenden en relaties mee. Dit was de weg die de kunst moest inslaan, daar waren ze van overtuigd.
De liederen op het album
"De componisten schreven tijdens hun Les Apaches-jaren (1903-1914) prachtige liederen. Die hebben we samengebracht op dit nieuwe album. Van Maurice Ravel brengen we Shéhérazade, een liederencyclus die vooral bekend is geworden als orkestuitvoering. Maar hij schreef ook deze versie voor zang en piano, zelfs nog voordat hij de orkestvariant schreef. Opnamen van de pianoversie zijn wereldwijd bijna op één hand te tellen. Tristan Klingsor schreef de tekst, ook hij maakte deel uit van Les Apaches.” Van Manuel de Falla mag het bekende Siete canciones populares españolas niet ontbreken, maar op de cd staan ook zijn Trois mélodies, de enige Franse liederen die hij schreef. Ook van Maurice Delage brengen Ellen en Maurice Trois mélodies. “Delage was autodidact, zocht de grenzen op en was moeilijk te doorgronden. Zijn muziek was zeer vooruitstrevend en, doordat hij zo kritisch op zichzelf was, heeft hij slechts een klein oeuvre opgebouwd.” Oración de las madres que tienen a sus hijos en brazos van Manuel de Falla, de laatste track op het album, is een aangrijpend en hartverscheurend gebed van een moeder die hoopt en bidt dat de ellende van de Eerste Wereldoorlog haar zoon bespaard zal blijven.
