Kijk All of Bach: Koraal Christus, der ist mein Leben, BWV 282

De All of Bach van deze week wordt uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging in de Grote Kerk in Naarden.

Koraalteksten en -melodieën zijn onmogelijk weg te denken uit Bachs werk. Behalve als bron voor talloze orgelcomposities stonden bekende en minder bekende kerkliederen uit Bachs tijd ook aan de basis van veel van zijn vocale muziek. Aan de ene kant van het spectrum staan de groots opgezette openingskoren van Bachs cantates. Daarin wordt de koraalmelodie de basis voor een complex muzikaal bouwwerk waarin het oorspronkelijke lied wordt bewerkt, omspeeld, geparafraseerd, uit elkaar gesponnen en met zichzelf en andere motieven gecombineerd.

Aan het andere uiterste staan de zogenaamde koraalharmonisaties waarin Bach een lied voor een vierstemmig ensemble van akkoorden voorziet. Die versies volgen bijna altijd een vast stramien: de melodie in de bovenstem en de andere stemmen in min of meer hetzelfde ritme eronder. Een eenvoudige vorm dus, maar wel met in de samenklanken vaak de meest inventieve en expressieve vondsten. Het gebeurt maar zelden dat Bach van dat patroon afwijkt.

Des te groter is het effect wanneer hij dat ineens wel doet en dat is precies wat deze versie van Christus der ist mein Leben bijzonder maakt. Het begin is dat van een ‘normaal’ koraal, maar op het woord ‘sterben’ worden de stemmen ineens weer individueel in een serie expressieve akkoorden. Het lijkt wel alsof Bachs interpretatie van de tekst de simpele koraalvorm uit zijn voegen doet barsten. Zo ontstaat een uiterst expressief effect.

Lees meer over BWV 282 op de site van All of Bach. Daar is ook het archief te vinden met alle tot nu toe uitgebrachte BWV-nummers.

All of Bach
In aanloop naar het 100-jarige jubileum van de Nederlandse Bachvereniging in 2021 ontstond het idee om alle werken van Bach uit te voeren, in beeld en geluid. Om dichtbij de componist te blijven, worden de werken op passende locaties opgenomen: cantates in een kerk, kamermuziek in huiskamers, orgelmuziek op bijzondere orgels, etc. Dit wordt gedaan met het eigen ensemble en met vele gastmusici. Alle werken zijn gratis te zien en te beluisteren op de website van All of Bach, waar ook interviews op staan en achtergrondinformatie te vinden is.