Matthäus-Passion van Johann Heinrich Rolle

Matthäus-Passion nieuwe stijl

Johann Heinrich Rolle was een kind van zijn tijd en componeerde in een stijl die verwant was aan die van Bachs oudste zonen, de zogenaamde Empfindsamkeit, een ‘gevoelige’, letterlijk ‘zinnelijke’ stijl met veel aandacht voor menselijke emoties. Dat is te horen in de aria’s en ariosi, korte aria-achtige gedeelten, duetten en koren. Maar tegelijkertijd zette hij de baroktraditie voort van de oudere generatie, vooral in de recitatieven, de gedeelten waarin het verhaal verteld wordt, die nog sterk lijken op die van Bach, en ook in de koralen. De basis vormt net als bij Bach het Evangelie van Matteüs in de vertaling van Martin Luther vanaf hoofdstuk 26, vers 30 (tot het einde van hoofdstuk 27). Alleen laat Rolle de laatste aankondiging van het lijdensverhaal en het Laatste Avondmaal weg, en begint zijn passie later in het verhaal, met de aankondiging van het verraad van Petrus. Over de gehele linie zijn de afzonderlijke delen, zoals aria’ en koren, bij Rolle aanmerkelijk korter dan bij Bach, ze zijn ook minder in aantal, waardoor zijn Matthäus-Passion de helft korter duurt, zo’n anderhalf uur. Opvallend is daarentegen dat bij Rolle Jezus meer aan het woord is, in tamelijk uitgebreide ariosi met tekstherhalingen, en dat hij zichzelf soms laat gaan in zijn woede, al is hij hier eerder een vriendelijke raadgever dan een strenge belerende hogere macht.

Bron: Amare