Rhapsody in blue met Gershwin als solist

Hoe werkt een pianorol?

Een pianorol is een rol papier met gaatjes, waarin een opname vroeger werd vastgelegd. Met een pianola of aeolian kan de rol worden afgespeeld. Het lijkt een beetje op het principe van een draaiorgel. In deze pianorol van Rhapsody in blue, opgenomen in 1925, is met gaatjes aangegeven wanneer Gershwin welke noot speelde, waardoor je zijn spel als het ware weer tot leven kunt wekken - en mee kunt spelen! Jan Bouman, die de aeolian bedient, laat in deze video zien hoe het precies werkt.

De Marinierskapel voerde Rhapsody in blue mét deze pianorol live uit in Het Concertgebouw in Amsterdam op 26 januari 2020 tijdens het Zondagochtendconcert. Speciaal hiervoor kwam de originele pianorol naar de concertlocatie. Jan Bouman bediende de pianola waarmee de rol werd afgespeeld. Geniet van Gershwins ode aan het moderne, vrije Amerikaanse leven. Jazzy en wereldwijs.

Wat klinkt er nog meer op dit concert?

Onder de noemer Rimsky & Co Originals bracht de Marinierskapel der Koninklijke Marine een bijzonder album uit. Met solisten van het Concertgebouworkest koos het werken uit Amerika en Rusland. Militair getint, feestelijk en energiek. "Een afwisselend spetterend, fonkelend, bruisend en majestueus musiceren dat zijn weerga niet kent", schreef Opus Klassiek. Op dit Zondagochtendconcert werd een aantal van die stukken live gespeeld. Olivier Patey, klarinettist van het Concertgebouworkest, soleerde in Rimski-Korsakovs Concertino.

Van Rusland naar Amerika

De Marinierskapel der Koninklijke Marine vierde in 2020 zijn 75-jarig bestaan. Een perfecte gelegenheid voor Amerikaanse en Russische fanfares, marsen en ander blaasspektakel. Arjan Tien leidt Prokofjevs Mars in Bes, geschreven voor de fanfare van het Sovjet-leger. Allerhande spetterende Mexicaanse invloeden bepalen Coplands enerverende El Salón México. Glière componeerde zijn plechtige ouverture bij het twintigjarig jubileum van de Oktoberrevolutie.

Alle muziekstukken van dit concert op een rij

Reinhold Glière - Plechtige ouverture voor de twintigste verjaardag van de Oktoberrevolutie
Nikolai Rimski-Korsakov - Concertino voor klarinet en harmonieorkest
Sergej Prokofjev - Mars, op.99
John Adams - Short ride in a fast machine
George Gershwin - Rhapsody in blue
Aaron Copland - El Salon Mexico (arr. Hindsley)
Dmitri Sjostakovitsj - Mars van de Sovjet Militia, op.139