De veelzijdigheid van filmcomponist Rogier van Otterloo

Rogier van Otterloo werd geboren in 1941 in Bilthoven. Zijn vader was de bekende componist en dirigent Willem van Otterloo. Hij studeerde op zijn negentiende fluit aan het conservatorium, maar was ook erg bedreven op de piano. Uiteindelijk werd hij dirigent van het Metropole Orkest. Hoewel hij ook stukken componeerde in het klassieke genre, schreef hij ook veel soul en jazzmuziek. Van Otterloo was dus van veel markten thuis.

In zijn muziek weet hij een bepaald gevoel op te roepen en te versterken. Alle emoties op het scherm worden vergroot, wat een enorme impact op de kijker heeft. De muziek die hij componeerde voor de klassiekers Turks Fruit en Soldaat van Oranje is daarvan het bekendste voorbeeld.

Soldaat van Oranje

Soldaat van Oranje, de film naar de gelijknamige bestseller van verzetsman Erik Hazelhoff Roelfzema, geeft een dynamisch beeld van Nederlands verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Student Erik Lanshof, gespeeld door Rutger Hauer, is in 1939 aanvankelijk onbezorgd over de toekomst. De ellende in de wereld gaat aan hem voorbij. Als op 10 mei 1940 in Nederland de oorlog uitbreekt, vlucht de avontuurlijke Erik naar Engeland, waar hij zich aansluit bij het verzet.

De heldhaftige filmmuziek van Rogier van Otterloo is iconisch geworden en eeuwig verbonden met de film die traditioneel wordt uitgezonden op televisie rond 4 en 5 mei.

Het heroïsch klinkende hoofdthema keert steeds terug in de film wanneer de vaderlandse helden ergens in slagen: het klinkt wanneer Erik en Guus op een Zwitsers schip het bezette Nederland uitvaren, wanneer Guus in rokkostuum een Duits feest binnenwandelt en wanneer Erik – eenmaal gepromoveerd tot RAF-piloot – opstijgt om een bombardement op Duitsland uit te voeren.

Bron: De heldhaftige filmmuziek van Soldaat van Oranje van Melle Marré

In een TV- interview uit 1977 met acteur Peter Faber geeft Rogier van Otterloo toelichting op zijn legendarische soundtrack voor Paul Verhoeven's film Soldaat van Oranje.

Turks Fruit

In Turks Fruit krijgt kunstenaar Erik (Rutger Hauer) een stormachtige liefdesrelatie met de mooie Olga (Monique van de Ven), maar op een dag verdwijnt ze plots uit Eriks leven. Erik zoekt uit waarom. De film is een prachtige en ontroerende bewerking van het boek van Jan Wolkers. In 1999 door het publiek van het Nederlands Filmfestival verkozen tot de beste Nederlandse film van de eeuw. Turks fruit lokte meer dan drie miljoen bezoekers naar de bioscoop.

Bron: VPRO Cinema

Legendarisch zijn ook de klanken van Toots Thielemans, niet op mondharmonica maar fluitend, in het thema van Turks Fruit. Rutger Hauer op de fiets met Monique van de Ven achterop slingerend door zomers Amsterdam in 1973.

Rogier van Otterloo schreef vaak relatief korte composities, omdat hij de aandacht van zijn luisteraar wilde vasthouden. Hij had overigens wel de wens om ooit een driedelige suite te componeren. In 1988 stierf hij echter op 46-jarige leeftijd aan de gevolgen van longvlieskanker. Hij heeft zijn wens niet meer waar kunnen maken.

Hoewel Rogier van Otterloo in zijn leven ook veel jazz en kleinkunst composities schreef, is vooral zijn filmmuziek bekend geworden. Zijn muziek bij films als Turks Fruit, Soldaat van Oranje, Keetje Tippel, Grijpstra en De Gier en Help de dokter verzuipt blijft soms meer in de herinnering dan de films zelf.

Bekijk hieronder een documentaire uit 2005 van Vrije Geluiden over de carrière van Van Otterloo: